Ομιλία του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, στο δείπνο του ECOFIN στο Μουσείο της Ακρόπολης

Dear Friends,

I am deeply moved to welcome you, at a place heavily loaded with History and Symbolism…

Just across the street you can see the Parthenon, an eternal monument of Freedom, Harmony and Democracy.

Few meters beneath it, οn the roots of the hill, you can see the site of the ancient Theater of Dionysus, the place where drama was born, where Aeschylus, Sophocles and Euripides competed with their plays.

On the other side stands the Pnyx, the famous hill where Pericles, gave his inspiring speeches to the Assembly of the Athenian citizens.

On the northwest side, the rock of Areios Pagos is located, where Apostole Paul introduced the Athenians to Christianity, starting his quest to spread the new religion all over Europe.

Wherever you may turn your face, your eyes will see battle sites, where Ancient Athenians and more recent Greeks, fought fiercly for their Freedom.

Just at the east edge of the Acropolis hill, you can see the Greek flag. During the first days of the Nazi Occupation of Athens, in May 1941, two young Greeks brought down the Nazi flag, in a daring act, bringing hope to the Athenians and heralding the Greek resistance against the occupation; a resistance that was bloody and relentless until the withdrawal of the Nazi troops three years later.

Whatever the Greeks did in the passage of History, this area where we stand tonight has always been at the epicenter of fighting, at the epicenter of debating, performing, or constructing monuments of aesthetics, logic and philosophy.

Whoever they were fighting against - foreign invaders, hordes of bandits, or sometimes even among themselves - they always protected the Acropolis. And they more or less managed well for centuries. Until Francesco Morozini came along in 1687 and bombed the besieged Ottoman troops on the Acropolis, causing a devastating explosion that brought Parthenon to ruins.

And even then, the remaining parts were preserved for another 150 years, until another vandal came along: Thomas Bruce, Earl of Elgin, taking away more than half of the sculptures. Some of them, he picked them up from the ground. Some of them, he tore them down from the temple itself!

Since then, the most emblematic world monument of Classical civilization remains mutilated. Since then, the marbles on the Acropolis are calling for the return of the missing marbles! Since then, my country is trying to achieve the reunification of the Parthenon.

Few years after Elgin’s looting, the Greeks revolted against the Ottoman rule and gained their Independence. But the stolen marbles are always missing from the site and from our hearts.

About a mile and a half due west, we have the site of Plato’s Academia.

About a mile due northeast, we have the site of Aristotle’s Lyceum.

About half  a mile due southeast, we have the remnants of the Olympian Zeus temple, next to the old city gate, constructed during the days of the Roman Emperor Adrian. And just 20 miles to the north, we have Marathon, the most ancient battlefield of Freedom against Subjugation, won by free citizens, fighting for their dignity.

Dear friends,

This is a sacred ground, indeed! And obviously, not for the Greeks alone…

In a few square miles we have world History and Culture condensed, where epic and drama echo jointly, in centuries of Politics and Warfare, Aesthetic excellence and rhetorical eloquence, philosophical reasoning and mathematical deduction.

This is the birthplace of a unique experiment, a starting point of human endeavor that has become truly universal since and is indeed the cornerstone of our modern societies.

This is the place where members of a community rose to the status of a city, self governed by its own rules; where culture was not a luxury for the few, but a necessity for all citizens; where being able to fight was not an obligation to the ruler, but a duty to the city. Where people gathered in the agora - in the marketplace - not only to buy or sell goods and services, but also to exchange views on everyday issues, as well as on eternal existential questions of the human mind.

In other words, this is the place where democratic legitimacy and democratic traditions have been born.

Now, “democracy” is more than a political system. It is a prerequisite of human dignity, a prerequisite of freedom, both national and political, as well as a prerequisite of social justice.

But democracy cannot go on its own. It is a necessary, but not a sufficient condition…

We also need economic growth; as a matter of fact, sustainable economic growth! As history taught us, time and again, the collapse of an economy, usually leads to the collapse of democracy and the society as a whole. For no democracy can survive chronic social deprivation…

We also need social cohesion, based on justice and opportunities for all. No democracy can survive a sinking middle class and a rising social turmoil.

We also need permanent cultural growth and a common sense of belonging, based on morals and aesthetics of human dignity, global harmony, social solidarity and individual responsibility.

Democracy requires citizens who constantly try to better understand the world, better understand themselves and their place in the world.

Citizens, trying to better themselves and to excel among others, both locally and globally; citizens always trying to surpass poverty, ignorance and isolation; citizens reaching to their limits and going beyond their limits.

So for democracy to work, societies need to learn how to balance:

--their ambitions with their constraints,

--their needs with their dreams,

--their duties with their desires,

--their limited nature with their unlimited potential,

--their virtues and their defects,

--their established beliefs with their drive to question them.

Plato and Aristotle wrote and debated extensively on those questions.

Plato, more of an idealist, defined the dialectics of perfection: The quest of the human soul to better on all counts.

Aristotle, more of a pragmatist, defined virtue on the dialectics of the “middle road”; of balancing between opposing extremes; as the quest of the human mind to comprehend the meaning of its existence cruising between excesses.

But, dear friends, although we are still at the Acropolis museum in Athens, we have already transcended Antiquity: we have arrived in our contemporary world.

I am sure you understand better than anybody else, that referring to the dilemmas I have just mentioned, we are talking about us, about Europe…

We are talking about the epic and the drama, about the historical challenges and the intellectual debates of our modern world! As a matter of fact, we are talking about the elementary questions that drove us to the European Integration; about the basic challenges which still define our existence, our soul and our drive to become the epicenter of world history again. 

Seventy years ago, we emerged out of a devastating war more divided than ever! In the debris of the European societies, we led the foundations of our Union.

But we were still divided then. We moved cautiously from the “customs union” to the “common market”, to the “single market”, to the “monetary union”.

We are moving now, cautiously, but steadily, to the political Integration, to the fiscal union, to the banking union. United Europe is not a distant dream any more. It has built its own legacy and it has generated it own dynamics.

Europe is now more united than ever, more stable than ever, inspiring confidence to its peoples and gaining respect by everybody else for the ideals it represents globally.

Europe is a rising world power. Benign enough to generate influence everywhere; and strong enough to have its interests respected and its voice heard.

True, we still have a lot of problems to resolve.

But we have already gone far enough. And we are constantly becoming stronger, learning from our mistakes, correcting our defects and sailing through rough waters with increasing confidence.

Today, we are establishing much more than a common framework for our political union.

We are gradually building a common sense of belonging, a common identity.

We are still different as individual nations.

And we will probably remain so for ever…

Different? yes! But divided? Never again!

However, continuously more integrated vis a vis the rest of the world.

This is the first and most important step of building a common identity: When everyone will identify us as “one Europe”; and when we will learn to look outside our limits, from our common European perspective.

What is the basis of this developing European identity?

It is the same values, principles, ideas and ideals I started with tonight.

The ones that cast their shadow all around us:

Freedom, Democracy, Extroversion, Human dignity, opportunities for all, solidarity to all, responsibility by all. And above all, relentless fight against tyranny!

Idealism, Pragmatism, humane moral standards, the constant quest for perfection, resolving disputes through mutual concessions based on the rule of law; Embracing modesty, but never giving in to intimidation; Holding high aspirations but never excusing arrogance; Proud for what we have achieved, but also compassionate for our fellow citizens or our fellow humans, that are needy or poor, or not so lucky as others.

This is the profile of our New Europe. This is why the United Europe is so intricately connected with this place. It is not Geography alone. It is not History alone. It is our common cultural ties that define us all and bind us all together.

Four years ago Greece found itself in a severe crisis. There were widespread fears then, that such a crisis could become devastating and not only for Greece itself; that it could spread out of Greece and seriously damage our Union.

We heard all kinds of doomsday scenaria: About the, so called, “unavoidable collapse” of Greece; about the so called “unavoidable collapse” of our monetary Union and the European Union itself.

We proved them wrong, big time!

Yes, the numbers were not on our side…

The macro-economic dynamics were not on our side… 

But our solidarity proved stronger than the naked numbers.

Our potential proved much more than could be registered by simple accounting.

Our deep commitment to democracy, to progress, to European integration, proved much stronger than the superficial predictions based on models.

The Greeks proved much different from the stereotypes about them and against them. And with our sacrifices, we turned our economy around.

We achieved the largest fiscal adjustment ever, at the shortest period of time.

But we also suffered the biggest GDP loss in Peace time, ever!

We have suffered a lot, and are still suffering. But our economy is now turning around; our society has held together; our democracy has withstood all the pressures. We have delivered and we are moving ahead.

What is the “moral of the story”? The moral is that success will only go to countries which encourage individual initiative and enterprise; not to the ones which attempt to diminish them. And Greece has, by now, become one of those countries.  

Our partners have helped us indeed. They have proved that solidarity is not just a “nice word” in our Union. It is the cornerstone of our United Europe.

And you, all of you in this gathering tonight, have played the most crucial role for this Solidarity to materialize.

We, Greeks have turned a painful crisis to an opportunity to change our country and relish our potential.

We, Europeans have turned a trying moment for our Union, to an opportunity to correct past mistakes and to rectify the defects of our institutions.

All Europeans may now be more inter-dependent. But at the same time, we are more independent from the need to constantly borrow. We are standing on our feet, we are unleashing our potential; we are in much better shape to compete world-wide; we are getting more effective in securing our borders and developing our own energy resources.     

And we do so without the need to erect any greater external protection. Because we know that our approach to world trade is consistent with the liberalization we preach at home.

We still have a lot to do. We have a long way to go.

But, as Europeans, we are now much more confident, much more self-reliant and self-assured than we were ever before.

We are winning this battle! We have defeated the worst part of ourselves. We have opened the best prospects for our future; for our common future...

What you see around you, ladies and gentlemen, all these monuments and symbols, stretching to all directions, is not just History. It is inspiration for our common future: Of Freedom, Democracy, Compassion, Social Justice, Extroversion, Prosperity for all, Opportunities for all, Responsibility by all.

It is also inspiration for a relentless fight against tyranny, inscribed on those magnificent marble sculptures, inscribed in our History, inscribed in our souls, inscribed in our destiny and in our future.

In a seminal Greek tragedy, the hero warns that “a bundle of sticks is hard to break”. This is exactly what all of us today also believe: that a united Europe, like a bundle of states firmly held together by their common democratic conscience and solidarity for one another, can stand up to any challenge

This is what our common future is all about.

This is what Parthenon, just across the street, is all about….

Not just a monument of our glorious past.

But a “beacon” for our common future.

And by the way, this is not “idealism”. This is pragmatism!

Because when you are trying to better yourself against all odds, when you are fighting an uphill battle and start gaining ground, when you are making sacrifices that start to pay-off, when you believe in yourself and manage to prove yourself, you are a pragmatist!

Pragmatism is not about accepting your ill-fate.

Pragmatism is about shaping up a brighter future.

Fifty years ago the United Europe was an idealistic dream, or that was the “conventional wisdom” of the time…

Four years ago my country was falling apart, and our monetary Union was also on the verge of collapse. Or that was the “conventional wisdom” of the time…

Now a better and stronger Greece is emerging out of the crisis; and our Union is also getting better and stronger than ever.

So pragmatism is not about accepting your fate. It is knowing your limits, going to the limits and even managing to expand your limits, your “degrees of freedom”, your prospects. And do so decisively, but with prudence. Boldly and fearlessly, but with no arrogance. Making sure you count all the numbers correctly, but always with respect to the real people, to their feelings, to their needs and their potential.

This synthesis of idealism and pragmatism, of aesthetic perfection and rationality, this constant balancing between formidable challenges for the human mind and the undiscovered potential of the human soul, is our source of inspiration.

And what is the symbol of all these?

You can see it just across the street.

Look at the Acropolis! From our common past we can see our common future.

And it works!

Thank you very much.

Ακολουθεί ανεπίσημη μετάφραση

Φίλες και φίλοι,

Είμαι βαθιά συγκινημένος που σας υποδέχομαι σε ένα τόπο πολύ βαρύ σε Ιστορία και Συμβολισμούς

Ακριβώς στην απέναντι πλευρά του δρόμου, μπορείτε να δείτε τον Παρθενώνα, ένα αιώνιο μνημείο Ελευθερίας, Αρμονίας και Δημοκρατίας.

Λίγα μέτρα πιο κάτω, στους πρόποδες του λόφου, μπορείτε να δείτε το χώρο του αρχαίου Θεάτρου του Διονύσου, τον τόπο όπου γεννήθηκε το δράμα, εκεί όπου ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης διαγωνίζονταν με τα έργα τους.

Από την άλλη πλευρά βρίσκεται η Πνύκα, ο διάσημος λόφος όπου ο Περικλής εκφώνησε τις ομιλίες του ενώπιον της Συνέλευσης των Αθηναίων πολιτών, εμπνέοντάς τους.

Στη βορειοδυτική πλευρά βρίσκεται Άρείος Πάγος, όπου ο Απόστολος Παύλος κήρυξε γνώρισε στους Αθηναίους το Χριστιανισμό, ξεκινώντας την μεγάλη εκστρατεία του να διαδώσει τη νέα θρησκεία σε όλη την Ευρώπη.

Όπου και να στρέψετε το πρόσωπό σας, τα μάτια σας θα δουν τόπους μάχης, όπου οι Αρχαίοι Αθηναίοι, αλλά και οι πιο πρόσφατοι οι Έλληνες, έδωσαν σκληρούς αγώνες για την Ελευθερία τους.

Στο ανατολικό άκρο του λόφου της Ακρόπολης μπορείτε να δείτε την ελληνική σημαία. Εκεί, στις πρώτες μέρες της ναζιστικής κατοχής, το Μάιο του 1941, δύο νεαροί Έλληνες κατέβασαν τη Ναζιστική σημαία, με μια τολμηρή πράξη τους, φέρνοντας την ελπίδα στους Αθηναίους και προαναγγέλλοντας την ελληνική αντίσταση· Μια αντίσταση που ήταν αιματηρή και ανελέητη μέχρι που έφυγαν τα ναζιστικών στρατεύματα, τρία χρόνια αργότερα.

Ό,τι και αν έκαναν οι Έλληνες στο διάβα της Ιστορίας, αυτή η περιοχή όπου στεκόμαστε απόψε ήταν πάντα στο επίκεντρο της μάχης, στο επίκεντρο της συζήτησης, στο επίκεντρο της δημιουργίας, της ανέγερσης μνημείων αισθητικής, λογικής και φιλοσοφίας.

Όποιον και αν πολεμούσαν - ξένους εισβολείς, ορδές ληστών ή, μερικές φορές, ακόμη και μεταξύ τους- προστάτευαν πάντα την Ακρόπολη. Και λίγο-πολύ τα κατάφεραν καλά για αιώνες. Έως ότου ο Φραγκίσκος Μοροζίνης ήρθε το 1687 και βομβάρδισε οθωμανικά στρατεύματα που βρίσκονταν υπό πολιορκία στην Ακρόπολη, προκαλώντας μια καταστροφική έκρηξη που μετέτρεψε τον Παρθενώνα σε ερείπια.

Αλλά, ακόμη και τότε, τα θαυμαστά γλυπτά του διατηρήθηκαν για 150 χρόνια ακόμη, έως ότου κατέφθασε ένας άλλος βάνδαλος: Ο Thomas Bruce, κόμης του Έλγιν, που αφαίρεσε περισσότερα από το ήμισυ των γλυπτών. Μερικά από αυτά τα πήρε από το έδαφος. Μερικά τα γκρέμισε από τον ίδιο το ναό!

Από τότε, το πιο εμβληματικό μνημείο Κλασικού Πολιτισμού στον κόσμο παραμένει ακρωτηριασμένο. Από τότε, τα μάρμαρα της Ακρόπολης ζητούν την επιστροφή των μαρμάρων που λείπουν! Από τότε η χώρα μου προσπαθεί να επιτύχει την επανένωση του Παρθενώνα.

Λίγα χρόνια μετά τη λεηλασία του Έλγιν, οι Έλληνες επαναστάτησαν εναντίον της Οθωμανικής κυριαρχίας και κέρδισαν την ανεξαρτησία τους. Αλλά τα κλεμμένα μάρμαρα εξακολουθούν να λείπουν από τον τόπο τους και από τις καρδιές μας.

Περίπου ενάμισι μίλι προς τα δυτικά βρίσκεται ο χώρος της Ακαδημίας Πλάτωνος.

Περίπου ένα χιλιόμετρο προς τα βορειοανατολικά βρίσκεται ο χώρος του Λυκείου του Αριστοτέλη.

Περίπου μισό μίλι προς τα νοτιοανατολικά βρίσκονται τα απομεινάρια του ναού του Ολυμπίου Διός, δίπλα στην πύλη των Αθηνών, που κατασκευάστηκε στις μέρες του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού.        

Και, μόλις 20 μίλια προς τα βόρεια, βρίσκεται ο Μαραθώνας, το πιο αρχαίο πεδίο μάχης της Ελευθερίας κατά της Υποταγής, μιας μάχης που κερδήθηκε από ελεύθερους πολίτες που αγωνίζονταν για την αξιοπρέπειά τους.

Αγαπητοί φίλοι,

Τούτο η γη είναι ιερή, πράγματι! Και, προφανώς, όχι μόνο για τους Έλληνες...

Μέσα σε λίγα τετραγωνικά χιλιόμετρα βρίσκεται συμπυκνωμένη η παγκόσμια Ιστορία και ο Πολιτισμός, όπου το έπος και το δράμα αντηχούν από κοινού, μέσα σε αιώνες Πολιτικής και Πολέμου, Αισθητικής τελειότητας και ρητορικής δεινότητας, φιλοσοφικής λογικής και μαθηματικής αφαίρεσης.

Εδώ ξεκίνησε ένα μοναδικό πείραμα, που αποτέλεσε σημείο εκκίνησης μιας πανανθρώπινης πορείας, που σήμερα αποτελεί τον ακρογωνιαίος λίθο των σύγχρονων κοινωνιών μας: Εδώ ξεκίνησε η Δημοκρατία!

Αυτός είναι ο τόπος όπου μια κοινότητα μετατράπηκε σε πόλη, που διοικούνταν με δικούς τους νόμους. Όπου ο πολιτισμός δεν ήταν μια πολυτέλεια για τους λίγους, αλλά μια αναγκαιότητα για όλους τους πολίτες· όπου το το αξιόμαχο δεν ήταν μια υποχρέωση στον ηγεμόνα, αλλά ένα καθήκον προς την πόλη. Όπου οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν στην Αγορά όχι μόνο για να αγοράσουν ή να πουλήσουν αγαθά και υπηρεσίες, αλλά και για να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με ζητήματα της καθημερινότητας, αλλά και για να συζητήσουν βαθύτερα υπαρξιακά ερωτήματα της ανθρώπινης διάνοιας.

Με άλλα λόγια, αυτό είναι το μέρος όπου γεννήθηκαν η δημοκρατική νομιμότητα και οι δημοκρατικές παραδόσεις.

Άλλωστε, η «δημοκρατία» είναι κάτι περισσότερο από ένα πολιτικό σύστημα. Αποτελεί προϋπόθεση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αποτελεί προϋπόθεση της Ελευθερίας - τόσο της εθνικής όσο και της πολιτικής - καθώς και προϋπόθεση της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Μόνο που η δημοκρατία δεν μπορεί να πορευθεί μόνη της…

Αποτελεί αναγκαία, αλλά όχι επαρκή προϋπόθεση...

Χρειαζόμαστε και οικονομική ανάπτυξη· και μάλιστα βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη!

Όπως μας δίδαξε επανειλημμένα η Ιστορία, η κατάρρευση της οικονομίας οδηγεί συνήθως στην κατάρρευση και της δημοκρατίας, αλλά και της κοινωνίας συνολικά. Διότι καμία δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει μέσα σε χρόνια κοινωνική καθίζηση...

Χρειαζόμαστε, επίσης, κοινωνική συνοχή, που θα στηρίζεται σε δικαιοσύνη και σε ευκαιρίες για όλους. Καμία δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει με μια μεσαία τάξη να βουλιάζει και με αυξανόμενη την κοινωνική αναταραχή.

Χρειαζόμαστε επίσης, διαρκή πολιτιστική ανάπτυξη και μια κοινή «αίσθηση του ανήκειν», με βάση την ηθική και την αισθητική της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της παγκόσμιας αρμονίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ατομικής ευθύνης.

Η δημοκρατία χρειάζεται πολίτες που προσπαθούν συνεχώς να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο, να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό τους και τη θέση τους στον κόσμο…

Πολίτες που προσπαθούν συνεχώς να βελτιώνονται οι ίδιοι και να υπερέχουν ανάμεσα στους άλλους, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο· πολίτες που προσπαθούν συνεχώς να ξεπεράσουν τη φτώχεια, την άγνοια και την απομόνωση· πολίτες που φθάνουν στα όριά τους και ενίοτε ξεπερνούν τα όριά τους.

Έτσι, για να δουλέψει η δημοκρατία, οι κοινωνίες πρέπει να μάθουν να εξισορροπούν:

- τις φιλοδοξίες τους με τους περιορισμούς τους,

- τις ανάγκες τους με τα όνειρά τους,

- τα καθήκοντά τους με τις επιθυμίες τους,

- τον περιορισμένο χαρακτήρα τους με τις απεριόριστες δυνατότητες τους,

- τις αρετές τους με τα ελαττώματα τους.

- τις πιο στέρεες  πεποιθήσεις τους με το μόνιμο κίνητρο να τις αμφισβητούν.

Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης έγραψαν και συζήτησαν εκτενώς σχετικά με αυτά τα θέματα.

Ο Πλάτωνας, πιο ιδεαλιστής, όρισε τη διαλεκτική της τελειότητας: Ο αγώνας της ανθρώπινης ψυχής να βελτιωθεί από όλες τις απόψεις.

Ο Αριστοτέλης, πιο ρεαλιστής, όρισε την αρετή στη διαλεκτική της «μέσης οδού»· της εξισορρόπησης μεταξύ των αντίθετων άκρων· στον αγώνα της ανθρώπινης διάνοιας να αντιληφθεί τη σημασία της ύπαρξής της ταξιδεύοντας ανάμεσα σε όλων των ειδών τις υπερβολές.

Αλλά, αγαπητοί φίλοι, αν και βρισκόμαστε ακόμη στο μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα, έχουμε ήδη ξεπεράσει την Αρχαιότητα: έχουμε φθάσει στο σύγχρονο κόσμο μας.

Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο ότι, όταν αναφερόμαστε στα διλήμματα που μόλις έθιξα, μιλάμε για μας, για την Ευρώπη...

Μιλάμε για το έπος και το δράμα, για τις ιστορικές προκλήσεις και τις πνευματικές συζητήσεις του σύγχρονου κόσμου μας! Πράγματι, μιλάμε για τα ουσιώδη ζητήματα που μας οδήγησαν στην Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση· για τις βασικές προκλήσεις που καθορίζουν ακόμη την ύπαρξή μας, την ψυχή μας και την προσπάθειά μας για να γίνει η Ευρώπη  και πάλι το επίκεντρο της παγκόσμιας ιστορίας.

Πριν από εβδομήντα χρόνια αναδυθήκαμε μέσα από έναν καταστροφικό πόλεμο πιο διαιρεμένοι από ποτέ!

Πάνω στα συντρίμμια των ευρωπαϊκών κοινωνιών θέσαμε τα θεμέλια της Ένωσής μας.

Αλλά τότε ήμασταν ακόμη διαιρεμένοι. Κινηθήκαμε επιφυλακτικά από την «τελωνειακή ένωση» στην «κοινή αγορά», στην «ενιαία αγορά», στη «νομισματική ένωση»…

Προχωρούμε τώρα, προσεκτικά αλλά σταθερά, στην πολιτική ολοκλήρωση, στην δημοσιονομική ένωση, στην τραπεζική ένωση.

Η Ενωμένη Ευρώπη δεν είναι πια μακρινό όνειρο. Έχει ήδη χτίσει τη δική της κληρονομιά και έχει δημιουργήσει τη δική της δυναμική.

Η Ευρώπη είναι πλέον πιο ενωμένη από ποτέ, πιο σταθερή από ποτέ, εμπνέοντας εμπιστοσύνη στους λαούς της και κερδίζοντας το σεβασμό όλων των άλλων για τα ιδανικά που εκπροσωπεί σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Ευρώπη είναι μια ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη. Ηθικά αποδεκτή, ώστε να αυξάνεται η επιρροή της· αλλά και αρκετά ισχυρή, ώστε να γίνονται σεβαστά τα συμφέροντά της και να ακούγεται η φωνή της.

Είναι αλήθεια ότι έχουμε ακόμη πολλά προβλήματα να επιλύσουμε.

Αλλά έχουμε ήδη προχωρήσει αρκετά. Και είμαστε διαρκώς ισχυρότεροι, μαθαίνοντας μέσα από τα λάθη μας, διορθώνοντας τα ελαττώματά μας, και πλέοντας σε ανήσυχες ​​νερά με όλο και μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας.

Σήμερα εγκαθιδρύουμε πολύ περισσότερα από ένα κοινό πλαίσιο για την πολιτική μας ένωση.

Χτίζουμε σταδιακά μια κοινή αίσθηση του ανήκειν, μια κοινή ταυτότητα.

Εξακολουθούμε να είμαστε διαφορετικοί ως μεμονωμένα έθνη.

Και, κατά πάσα πιθανότητα, θα παραμείνουμε έτσι για πάντα...

Διαφορετικοί; Ναι! Αλλά χωρισμένοι; Ποτέ ξανά!

Αλλά και διαρκώς περισσότερο ενωμένοι απέναντι στον  υπόλοιπο κόσμο.

Αυτό είναι το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα για την οικοδόμηση μιας κοινής ταυτότητας:

Όταν ο κάθε τρίτος απ’ έξω θα μας αναγνωρίζει ως «μία Ευρώπη»· και όταν θα μάθουμε κι εμείς να κοιτάζουμε έξω από τα όρια μας, από μια κοινή ευρωπαϊκή μας οπτική.

Ποια είναι η βάση αυτής της αναπτυσσόμενης ευρωπαϊκής ταυτότητας;

Είναι οι ίδιες αξίες, αρχές, ιδέες και ιδανικά με τα οποία ξεκίνησα απόψε.

Αυτά που ρίχνουν τη σκιά τους παντού γύρω μας:

Ελευθερία, δημοκρατία, εξωστρέφεια, ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ευκαιρίες για όλους, αλληλεγγύη προς όλους, ευθύνη από όλους.

Και, πάνω απ' όλα, αδιάκοπο αγώνα κατά της τυραννίας!

Ιδεαλισμός, πραγματισμός, ανθρωπιστικά ιδεώδη, διαρκής αναζήτηση της τελειότητας, επίλυση των διαφορών μέσω αμοιβαίων παραχωρήσεων με βάση το κράτος δικαίου·

Αγκαλιάζουμε τη σεμνότητα, αλλά ποτέ δεν ενδίδουμε στον εκφοβισμό· έχουμε υψηλές προσδοκίες, αλλά ποτέ δεν συγχωρούμε την αλαζονεία· περήφανοι για ό,τι έχουμε επιτύχει, αλλά και συμπονετικοί για τους συμπολίτες μας ή τους συνανθρώπους μας που είναι ενδεείς ή φτωχοί, ή που δεν είναι τόσο τυχεροί όσο άλλοι.

Αυτό είναι το προφίλ της Νέα Ευρώπης μας. Αυτός είναι ο λόγος που η Ενωμένη Ευρώπη είναι τόσο άρρηκτα δεμένη με τούτο τον τόπο. Δεν είναι μόνο η Γεωγραφία. Δεν είναι μόνο η Ιστορία. Είναι οι κοινοί πολιτισμικοί μας δεσμοί που μας καθορίζουν και δένουν όλους μαζί.

Πριν από τέσσερα χρόνια η Ελλάδα βρέθηκε σε μια σοβαρή κρίση. Υπήρξε τότε ευρέως διαδεδομένη η ανησυχίες, ότι μια τέτοια κρίση θα μπορούσε να αποβεί καταστροφική όχι μόνο για την ίδια την Ελλάδα· ότι θα μπορούσε να εξαπλωθεί πέρα από την Ελλάδα και να βλάψει σοβαρά την Ένωσή μας.

Ακούσαμε κάθε είδους καταστροφικά σενάρια για την υποτιθέμενη «αναπόφευκτη κατάρρευση» της Ελλάδας· για τη υποτιθέμενη «αναπόφευκτη κατάρρευση» της νομισματικής Ένωσής μας και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τους διαψεύσαμε, για τα καλά!

Ναι, οι αριθμοί δεν ήταν με το μέρος μας...

Ούτε η δυναμική των μακροοικονομικών μεγεθών ήταν με το μέρος μας...

Αλλά η αλληλεγγύη μας αποδείχθηκε ισχυρότερη από ό,τι οι «γυμνοί» αριθμοί.

Το δυναμικό που κρύβουμε μέσα μας αποδείχθηκε πολύ μεγαλύτερο από όσα μπορούσε να περιγράψει η απλή λογιστική.

Η βαθιά αφοσίωσή μας στη δημοκρατία, την πρόοδο, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αποδείχθηκαν πολύ ισχυρότερες από τις επιφανειακές προβλέψεις που βασίζονταν σε μοντέλα.

Οι Έλληνες αποδείχθηκαν πολύ διαφορετικοί από τα στερεότυπα που υπήρχαν γι’ αυτούς και εναντίον τους. Και, με τις θυσίες μας, κάναμε την οικονομία μας να πάρει μπροστά.        

Πετύχαμε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή, στο συντομότερο χρονικό διάστημα. Αλλά υπεστήκαμε και τις μεγαλύτερες απώλειες ΑΕΠ σε καιρό ειρήνης!

Υποφέραμε ως λαός πολύ. Και εξακολουθούμε να υποφέρουμε. Αλλά η οικονομία μας τώρα παίρνει μπροστά· η κοινωνία διατήρησε τη συνοχή της· η δημοκρατία μας άντεξε όλες τις πιέσεις. Αντεπεξήλθαμε και προχωρούμε.

Ποιο είναι το «ηθικό δίδαγμα της ιστορίας;» Το ηθικό δίδαγμα είναι ότι η επιτυχία ανήκει μόνο σε χώρες που ενθαρρύνουν την ατομική πρωτοβουλία και τις επιχειρήσεις· όχι σε εκείνες που προσπαθούν να τις μειώσουν. Και η Ελλάδα έχει πλέον γίνει μία από αυτές τις χώρες.

Οι εταίροι μας μας βοήθησαν πράγματι. Απέδειξαν ότι η αλληλεγγύη δεν είναι απλώς μια «ωραία λέξη» στην Ένωσή μας. Είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της Ενωμένης Ευρώπης μας.

Και εσείς, όλοι σας εδώ απόψε, σε αυτή τη συγκέντρωση, διαδραματίσατε τον πιο καθοριστικό ρόλο για να γίνει πραγματικότητα αυτή η αλληλεγγύη.

Εμείς, οι Έλληνες, μετατρέψαμε μια επώδυνη κρίση σε ευκαιρία γιαν α αλλάξουμε τη χώρα μας και να απελευθερώσουμε τις δυνατότητές μας.

Εμείς, οι Ευρωπαίοι, μετατρέψαμε μια περίοδο δοκιμασίας για την Ένωσή μας σε ευκαιρία για να επανορθώσουμε τα λάθη του παρελθόντος και να διορθώσουμε τις ατέλειες των θεσμικών μας οργάνων.

Όλοι οι Ευρωπαίοι μπορούμε πλέον να είμαστε περισσότερο αλληλοεξαρτώμενοι. Αλλά, την ίδια στιγμή, είμαστε πιο ανεξάρτητοι από την ανάγκη να δανειζόμαστε συνεχώς. Στεκόμαστε στα πόδια μας, απελευθερώνουμε το δυναμικό μας· είμαστε σε θέση να ανταγωνιστούμε σε παγκόσμιο επίπεδο· είμαστε όλο και πιο αποτελεσματικοί στη διασφάλιση των συνόρων μας και στην ανάπτυξη των δικών μας ενεργειακών πηγών.

Και το κάνουμε χωρίς να καταφεύγουμε σε «τείχη προστατευτισμού». Διότι η αντίληψή μας για το παγκόσμιο εμπόριο είναι απολύτως συμβατή με τις φιλελεύθερες απόψεις που υοθετούμε στο εσωτερικό της Ένωσής μας.

Έχουμε ακόμη πολλά να κάνουμε. Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε.

Αλλά, ως Ευρωπαίοι, είμαστε πλέον πολύ πιο σίγουροι, πιο αυτοδύναμοι και με περισσότερη αυτοπεποίθηση από ό,τι οποτεδήποτε πριν.

Κερδίζουμε αυτή τη μάχη! Έχουμε νικήσει το χειρότερο κομμάτι του εαυτού μας. Ανοίξαμε τις καλύτερες προοπτικές για το μέλλον μας· για το κοινό μας μέλλον...

Αυτό που βλέπετε γύρω σας, κυρίες και κύριοι, όλα αυτά τα μνημεία και τα σύμβολα, που εκτείνονται προς όλες τις κατευθύνσεις, δεν είναι μόνο Ιστορία. Είναι πηγή έμπνευσης για το κοινό μας μέλλον: την Ελευθερία, τη Δημοκρατία, την Κοινωνική Δικαιοσύνη, την Εξωστρέφεια, την Ευημερία για όλους, τις ευκαιρίες για όλους, την υπευθυνότητα από όλους.

Είναι, επίσης, πηγή έμπνευσης για μια αδυσώπητη μάχη ενάντια στην τυραννία, που βρίσκεται χαραγμένη σε αυτά υπέροχα μαρμάρινα γλυπτά, χαραγμένη στην Ιστορία μας, χαραγμένη στις ψυχές μας, χαραγμένη στο πεπρωμένο μας και στο μέλλον μας.

Σε μια κορυφαία ελληνική τραγωδία, ο ήρωας προειδοποιεί ότι «μια σφιχτοδεμένη δέσμη από ραβδιά είναι δύσκολο να σπάσει». Και αυτό ακριβώς πιστεύουμε σήμερα όλοι μας: ότι μια Ενωμένη Ευρώπη, σαν μια δέσμη από κράτη που συγκρατούνται σταθερά μεταξύ τους με την κοινή δημοκρατική τους συνείδηση ​​και με τη μεταξύ τους αλληλεγγύη μπορεί να αντεπεξέλθει σε οποιαδήποτε πρόκληση.

Αυτά τα ιδανικά είναι το κοινό μας μέλλον.

Αυτά ακριβώς τα ιδανικά σηματοδοτεί ο Παρθενώνας,

ακριβώς στην απέναντι πλευρά του δρόμου...

Δεν είναι μόνο ένα μνημείο από το ένδοξο παρελθόν μας.

Αλλά ένας «φάρος» για το κοινό μας μέλλον.

Και, παρεμπιπτόντως, αυτό δεν είναι «ιδεαλισμός». Αυτό είναι πραγματισμός!

Διότι όταν προσπαθείς να βελτιώσεις τον εαυτό σου ενάντια σε όλες τις αντιξοότητες, όταν δίνεις μια δύσκολη μάχη και αρχίζεις να κερδίζεις έδαφος, όταν κάνεις θυσίες που αρχίζουν να αποδίδουν, όταν πιστεύεις στον εαυτό σου και καταφέρνεις να δικαιωθείς, είσαι πραγματιστής!

Πραγματισμός δεν σημαίνει αποδοχή της κακής τύχης σου.

Πραγματισμός σημαίνει να διαμορφώνεις ένα καλύτερο μέλλον.

Πριν από πενήντα χρόνια η Ενωμένη Ευρώπη ήταν ένα άπιαστο όνειρο - ή πάντως αυτή ήταν η «συμβατική σοφία» της εποχής...

Πριν από τέσσερα χρόνια η χώρα μου κατέρρεε, ενώ και η Νομισματική Ένωσή μας βρίσκονταν στα πρόθυρα της διάλυσης. Ή αυτή πάντως ήταν η «συμβατική σοφία» της εποχής...

Τώρα, μια καλύτερη και ισχυρότερη Ελλάδα αναδύεται από την κρίση· και η Ένωσή μας είναι γίνεται επίσης καλύτερη και ισχυρότερη από ποτέ.

Έτσι, λοιπόν, πραγματισμός δεν σημαίνει να αποδέχεσαι τη μοίρας σου. Σημαίνει να γνωρίζεις τα όριά σου, να φτάνεις στα όρια, ακόμη και να καταφέρνεις να επεκτείνεις τα όριά σου, τους «βαθμούς ελευθερίας» σου, τις προοπτικές σου.

Και κάνε το αποφασιστικά, αλλά με σύνεση. Τολμηρά, δίχως φοβίες. Αλλά και δίχως αλαζονεία. Μέτρα σωστά όλα τα ποσοτικά μεγέθη, αλλά δείχνε πάντα τον υπέρτατο σεβασμό στους πραγματικούς ανθρώπους, στα συναισθήματά τους, στις ανάγκες τους, στα όνειρα και τις αγωνίες τους.

Αυτή η σύνθεση ιδεαλισμού και πραγματισμού, αισθητικής τελειότητας και ορθολογισμού, αυτή η συνεχής εξισορρόπηση μεταξύ των τρομερών προκλήσεων για την ανθρώπινη διάνοια και του ανεξερεύνητου δυναμικού της ανθρώπινης ψυχής είναι η πηγή έμπνευσης για μας.

Και ποιο είναι το σύμβολο όλων αυτών;

Μπορείτε να το δείτε μπροστά σας, στην απέναντι πλευρά του δρόμου.

Κοιτάξτε την Ακρόπολη!

Από το κοινό μας παρελθόν μπορούμε να αντικρύσουμε το κοινό μας μέλλον.

Και μπορεί να γίνει πραγματικότητα!

Σας ευχαριστώ πολύ.