Το 1922 λειτούργησε για τελευταία φορά η ιστορική Μονή Παναγίας Σουμελά στον Πόντο.
Σύμφωνα με πληροφορίες έφτασε την Τρίτη στο Φανάρι η γραπτή άδεια, με την οποία το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού επιτρέπει στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο να λειτουργήσει στο μοναστήρι, το οποίο με την πάροδο των ετών έχει μετατραπεί σε μουσείο.
Στις 15 Αυγούστου, θα τελεστεί η Θεία Λειτουργία μετά από άδεια που, επέδωσαν οι τουρκικές αρχές στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ο Τούρκος υπουργός Πολιτισμού κ. Ερτουγρούλ Γκιουνάι είχε ενημερώσει σχετικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο ήδη από το βράδυ της Δευτέρας, στα εγκαίνια του φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης στην Αγία Ειρήνη.
Το σχετικό έγγραφο που κοινοποιήθηκε στο Φανάρι προβλέπει ότι θα μπορεί κάθε χρόνο την ημέρα τη εορτής της Παναγίας, τον δεκαπενταύγουστο, να τελείται θεία λειτουργία στην ιστορική Μονή.
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία των 16 αιώνων της μονής που ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα βρίσκεται στην Παναγία Σουμελά στις 15 Αυγούστου, την ημέρα δηλαδή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην οποία είναι αφιερωμένο το μοναστήρι» .
Οι πληροφορίες για τη λειτουργία της Παναγίας Σουμελά εκτιμάται ότι θα κινητοποιήσουν χιλιάδες ποντιακής καταγωγής Έλληνες που ζουν στις χώρες της Ευρώπης, στην Αμερική αλλά και στην Αυστραλία.