Ομιλία του Πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά στην εκδήλωση “The Necessity of Europe - The Europe we need” που διοργάνωσε το Ίδρυμα Κων. Καραμανλής και το Ίδρυμα Konrad Adenauer Stiftung στις Βρυξέλλες

Dear President, dear Chairman, dear Commissioners, dear colleagues, ladies and gentlemen,

Karamanlis was the outstanding statesman who established modern Parliamentarianism in Greece back in the 70’s once again. Karamanlis was also the leader who led Greece to the European Institutions, by becoming the prominent pioneer in a series of enlargements that resulted from the Common Market of 9 members back in 1980, to the 28 members among our European Union of today.

But Karamanlis was more than an unsurpassed political leader for Greece. He was primarily a European visionary. And his vision about Europe is today even more relevant than in his time. You see, Europe is more than a word, more than a geographical term, more than a legendary figure out of the Greek Mythology.

It is a family of peoples, different in many respects, but still very similar in others. A family of peoples, who have shaped up human history over millennia; teaming up with each other and fighting among themselves; building cultures, destroying them and rebuilding them again and again; constantly expanding beyond their borders and occasionally imploding within their limits; occupying a small part of the globe today and yet stretching their influence to the whole world.

It is a family becoming a Community.

It is a Community becoming a Union.

And this has been going on for centuries…

There have been many efforts recorded in History to unite Europe. Most of them relied on wars of conquest and subjugation by force. All of them failed, because the Europeans are strong enough to resist any invader; they are also resilient enough to undermine and eventually overthrow any subjugation. But in the process, Europeans learned to cooperate with each other, since they had to team-up in all possible combinations of allies, fighting for their freedom.

However, in the last 55 years Europeans have tried to unite in a different way:

Not by force, but by the consensus of their free will.

Not by subjugation, but by their free choice.

Not by wars, but through democratic rules and economic Integration.

There is no historic precedent to that, in our modern world.

But Europeans have no choice other than uniting! Not destroying as the President of our Parliament just said. How could they otherwise compete with the new emerging powers? How else could they possibly face the new challenges of today and the new threats of tomorrow?

It hasn’t been easy so far. Indeed, we are making big steps ahead, despite occasional crises; or, sometimes, even because of them.

It is not going to be easy in the future, either.

But we’ve got to remember three things:

First, what binds us together: our History and our Culture! Our Christian Heritage and our Democratic political background relying on the Rule of Law and on the unqualified respect for Human rights. This defines our common identity, despite all kinds of differences that divided us in the past.

It also defines our future, and has a lasting influence way beyond our borders, since most of what we take for granted in Europe, as part of our own heritage, is still missing outside Europe in large segments of the world.

Secondly, we must remember competitiveness: We coined the term, here in Europe. Today many other regions in the world, are making giant leaps forward based on competiveness. We cannot allow ourselves to lag behind. We have to use our resources wisely to maximize our potential. We have to defeat bureaucracy and segmentation. We cannot “think big”, if our horizon is limited by our national borders.

Integration does not mean relying on a super-bureaucracy that will, eventually, absorb and depilate all of us. Integration means liberating the initiative of each and every one of us, as well as unleashing the synergies among all of us, our resources, as well as the talents of our people and the potential of our culture.

                Thirdly, solidarity and responsibility! Because there is no Union without solidarity among its members! And there is no solidarity for all, without responsibility by each and every one.

And this is what Greece is living through nowadays. On the one hand, unbelievable sacrifices by its people and on the other hand existing and expected further solidarity by the member states on this common family of all. These are precisely the fundamental elements defining a “community”: A sense of common identity, a common view vis a vis the rest of the world, a sense of solidarity among its members and a sense of responsibility by each and every one of them; because only such a community can evolve to a strong and stable Union.

We know by now that we need more Europe, not less!

More Integration, not less!

More Community procedures and a more substantial Community budget!

More common policies, establishing a secure and thriving Banking System,

more fiscal cooperation, establishing a stable monetary union,

more decisive initiatives, establishing a common energy policy

and a stable tax environment across Europe,

more synchronization in implementing structural changes.

We also need more protection for our borders and effective policies influencing beyond our borders. Because everything that happens around us, can come through our borders; and everything that comes through in one member state, can eventually spread all over member states… And the recent events in Lampedusa are the daily tragedies we have been living in Greece for years now.

Creating a Union generates enhanced capabilities for all. But also entails enhanced responsibilities to all. We cannot take advantage of the new capabilities without assuming the ensuing responsibilities.

Yes, there have been many mistakes in the past! Now we have to fix them.       

Yes, there are still many shortfalls in our Union!

We now have to take care of them.

Together we can shape up our common future.

Otherwise, we will become the pariahs of the future.

Konstantinos Karamanlis was a true European visionary, because he, along with many other statesmen of his time, understood the immense potential of the United Europe.

During his time, it wasn’t that obvious to many of his contemporaries. Now, it is almost self-evident to everyone.

In our times, in times of huge economic turbulences and crisis we face the challenges, we are solving our economic problems on the one hand and we disallow on the other the extremists and the populists to appear. And we do it, because we love our country each one of us, the same manner in which we are all dedicated to Europe. We love our country too much to allow these phenomena to appear. And another way we do it is by honoring the legacy of such great historic figures and by pushing ahead for more Europe, not less, more Integration, not less.

And yes, a better Europe, a more interactive Europe,

a more balanced Europe, a more social Europe, a more competitive Europe.

The United Europe Konstantinos Karamanlis had envisioned.

Thank you very much.

Ακολουθεί ανεπίσημη μετάφραση:

Αγαπητέ Πρόεδρε, αγαπητέ Προεδρεύοντα, αγαπητοί Επίτροποι, αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι,

Ο Καραμανλής ήταν ο χαρισματικός ηγέτης που εδραίωσε το σύγχρονο κοινοβουλευτισμό στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’70. Ο Καραμανλής ήταν επίσης ο ηγέτης που οδήγησε την Ελλάδα στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, κι έτσι πρωτοστάτησε σε μια σειρά από διευρύνσεις που ακολούθησαν, ώστε η Κοινή Αγορά των 9μελών του 1980, να μετασχηματιστεί στην σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση των 28.

Ο Καραμανλής όμως δεν υπήρξε απλώς ένας ανυπέρβλητος πολιτικός ηγέτης για την Ελλάδα. Υπήρξε πρωτίστως ένας Ευρωπαίος οραματιστής. Και το όραμά του για την Ευρώπη έχει σήμερα ακόμη μεγαλύτερη σημασία απ’ ό,τι στην εποχή του.

Βλέπετε, η Ευρώπη δεν είναι απλώς μια λέξη, δεν είναι απλώς ένας γεωγραφικός όρος, δεν είναι απλώς μια θρυλική μορφή που αναδύθηκε από την Ελληνική μυθολογία. Είναι μια οικογένεια λαών οι οποίοι, αν και διαφέρουν μεταξύ τους από πολλές απόψεις, ωστόσο μοιάζουν πολύ μεταξύ τους. Μια οικογένεια λαών που διαμόρφωσαν την ανθρώπινη ιστορία μέσα στις χιλιετίες, που συνασπίζονταν, αλλά και μάχονταν μεταξύ τους, που οικοδομούσαν πολιτισμούς, τους κατέστρεφαν και τους οικοδομούσαν κάθε φορά από την αρχή, που επεκτείνονταν διαρκώς πέρα από τα σύνορά τους και κατέρρεαν κατά καιρούς μέσα στα σύνορά τους· που, μολονότι σήμερα καταλαμβάνουν μικρό μέρος του πλανήτη, η επιρροή τους εκτείνεται σε ολόκληρο τον κόσμο.

Είναι μια οικογένεια που γίνεται Κοινότητα.

Είναι μια Κοινότητα που γίνεται Ένωση.

Και αυτή η διαδικασία εξελίσσεται εδώ και αιώνες...

Στην Ιστορία καταγράφονται πολλές προσπάθειες για την ένωση της Ευρώπης. Οι περισσότερες βασίζονταν στους κατακτητικούς πολέμους και τη βίαιη υποταγή. Όλες απέτυχαν, διότι οι Ευρωπαίοι είναι αρκετά ισχυροί, ώστε να αντιστέκονται σε κάθε εισβολέα. Είναι επίσης αρκετά ανθεκτικοί, ώστε να υπονομεύουν και τελικά να αποτινάσσουν κάθε ζυγό.

Στην πορεία όμως οι Ευρωπαίοι έμαθαν να συνεργάζονται μεταξύ τους, καθώς αναγκάστηκαν σε κάθε δυνατό συνδυασμό συμμαχιών, στον αγώνα τους για Ελευθερία.

Ωστόσο, τα τελευταία 55 χρόνια οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να ενωθούν με διαφορετικό τρόπο:

Όχι με τη βία, αλλά με την οικειοθελή συναίνεσή τους.

Όχι με την υποταγή, αλλά με την ελεύθερη βούλησή τους.

Όχι με πολέμους, αλλά με δημοκρατικούς κανόνες και οικονομική Ολοκλήρωση.

Ο σύγχρονος κόσμος μας δεν γνωρίζει άλλο τέτοιο ιστορικό προηγούμενο.

Αλλά οι Ευρωπαίοι δεν έχουν και άλλη επιλογή από το να ενωθούν! Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν τις νέες ανερχόμενες δυνάμεις; Πώς αλλιώς θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις του σήμερα και τις νέες απειλές του αύριο;

Τα πράγματα δεν ήταν εύκολα μέχρι τώρα. Πράγματι, έχουμε κάνει μεγάλα βήματα προς τα εμπρός, παρά τις κατά καιρούς κρίσεις ή, μερικές φορές, ακόμη και εξαιτίας τους.

Τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα ούτε στο μέλλον.

Αλλά πρέπει να έχουμε στο νου μας τρία πράγματα:

 Πρώτον, τι μας ενώνει: η Ιστορία μας και ο Πολιτισμός μας! Η Χριστιανική Κληρονομιά μας και το Δημοκρατικό μας πολιτικό υπόβαθρο το οποίο στηρίζεται στο Κράτος Δικαίου και στον άνευ όρων σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αυτά ορίζουν την κοινή μας ταυτότητα, παρ’ όλες τις διαφορές που μας χώρισαν στο παρελθόν. Αυτά ορίζουν και το μέλλον μας, και ασκούν διαρκή επίδραση πέρα από τα σύνορά μας, καθώς ό,τι οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε δεδομένο στην Ευρώπη, ως κομμάτι της κληρονομιάς μας, εξακολουθεί να αποτελεί «ζητούμενο» εκτός Ευρώπης, σε μεγάλα τμήματα της ανθρωπότητας.

 Δεύτερον, να μην ξεχνάμε την ανταγωνιστικότητα: Εμείς πλάσαμε αυτό τον όρο, εδώ στην Ευρώπη. Σήμερα πολλές άλλες περιοχές στον κόσμο σημειώνουν γιγαντιαία άλματα προς τα εμπρός, με βάση την ανταγωνιστικότητα. Δεν μπορούμε εμείς να υστερήσουμε, να μείνουμε πίσω. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τους πόρους μας με σύνεση, ώστε να μεγιστοποιήσουμε το δυναμικό μας.

Πρέπει να νικήσουμε τη γραφειοκρατία και τον κατακερματισμό. Δεν μπορούμε να «σκεφτόμαστε μεγαλόπνοα», αν ο ορίζοντάς μας περιορίζεται στα στενά Εθνικά μας σύνορα.

«Ολοκλήρωση» δεν είναι το να στηρίζεται κανείς σε μια υπερ-γραφειοκρατία που θα απορροφά και θα λεηλατεί όλους μας. «Ολοκλήρωση» σημαίνει την απελευθέρωση της πρωτοβουλίας του καθενός μας, καθώς και των συνεργειών μεταξύ όλων μας, ώστε να αποδεσμευτούν οι πόροι μας, τα ταλέντα των ανθρώπων μας και το δυναμικό του πολιτισμού μας.

                Τρίτον, αλληλεγγύη και ευθύνη! Διότι δεν νοείται Ένωση χωρίς αλληλεγγύη ανάμεσα στα μέλη της! Και δεν υπάρχει αλληλεγγύη για όλους, χωρίς ευθύνη του καθενός ατομικά.

Και αυτό είναι που βιώνει σήμερα η Ελλάδα. Αφ’ ενός απίστευτες θυσίες εκ μέρους του λαού της και αφ’ ετέρου την υπάρχουσα και την προσδοκώμενη αλληλεγγύη των κρατών μελών προς αυτή την κοινή μας οικογένεια.

Αυτά ακριβώς είναι τα θεμελιώδη στοιχεία που ορίζουν μια «κοινότητα»: Μια αίσθηση κοινής ταυτότητας, μια κοινή θέαση απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο, ένα αίσθημα αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της και ένα αίσθημα ευθύνης καθενός από αυτά, διότι μόνο μια τέτοια κοινότητα μπορεί να εξελιχθεί σε μια ισχυρή και σταθερή Ένωση.

Τώρα πια γνωρίζουμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη, όχι λιγότερη!

Περισσότερη ολοκλήρωση, όχι λιγότερη!

Περισσότερες κοινοτικές διεργασίες και έναν πιο ουσιαστικό κοινοτικό προϋπολογισμό!

Περισσότερες κοινές πολιτικές, τη δημιουργία ενός ασφαλούς και ακμάζοντος Τραπεζικού Συστήματος,

περισσότερη δημοσιονομική συνεργασία, για την εδραίωση μιας σταθερής νομισματικής Ένωσης,

περισσότερες αποφασιστικές πρωτοβουλίες, για την εδραίωση μιας κοινής ενεργειακής πολιτικής

και ενός σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος σε ολόκληρη την Ευρώπη,

περισσότερο συγχρονισμό στην εφαρμογή των διαρθρωτικών αλλαγών.

Χρειαζόμαστε επίσης μεγαλύτερη προστασία των συνόρων μας και αποτελεσματικές πολιτικές που να ασκούν επιρροή πέρα από τα σύνορά μας. Επειδή όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας μπορεί να διαπεράσουν τα σύνορά μας και ό,τι εισχωρήσει σε ένα κράτος μέλος, μπορεί τελικά να εξαπλωθεί σε όλα τα κράτη μέλη... Και τα πρόσφατα γεγονότα στη Lampedusa είναι οι καθημερινές τραγωδίες που βιώνουμε στην Ελλάδα εδώ και χρόνια.

Η δημιουργία μιας Ένωσης συνεπάγεται περισσότερες δυνατότητες για όλους. Ωστόσο, συνεπάγεται και περισσότερες ευθύνες για όλους. Δεν μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις νέες δυνατότητες χωρίς να αναλάβουμε και τις ευθύνες που απορρέουν.

Ναι, έγιναν πολλά λάθη στο παρελθόν! Τώρα πρέπει να τα διορθώσουμε.

Ναι, η Ένωσή μας έχει ακόμη πολλές ελλείψεις!

Τώρα πρέπει να μεριμνήσουμε γι’ αυτές.

Μαζί μπορούμε να διαμορφώσουμε το κοινό μας μέλλον.

Διαφορετικά, θα καταντήσουμε οι «παρίες» του μέλλοντος.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ένας αληθινός Ευρωπαίος οραματιστής διότι, μαζί με άλλους μεγάλους ηγέτες της εποχής του, κατανοούσε το τεράστιο δυναμικό της Ενωμένης Ευρώπης. Στην εποχή του αυτό δεν ήταν τόσο προφανές για πολλούς από τους συγχρόνους του. Τώρα είναι σχεδόν αυτονόητο για όλους.

Στην εποχή μας, μια εποχή μεγάλων αναταραχών και κρίσεων, αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις: αφ’ ενός επιλύουμε τα οικονομικά μας προβλήματα και αφ’ ετέρου αποτρέπουμε την ανάδυση των εξτρεμιστών και των λαϊκιστών. Και  ενεργούμε έτσι διότι αγαπάμε τη χώρα μας καθένας από εμάς, όπως ακριβώς είμαστε όλοι μας αφοσιωμένοι στην Ευρώπη. Αγαπάμε τη χώρα μας πάρα πολύ για να επιτρέψουμε την εμφάνιση τέτοιων φαινομένων. Και ένας άλλος τρόπος να το πράξουμε είναι τιμώντας την κληρονομιά μιας τέτοιας μεγάλης ιστορικής μορφής, με τον αγώνα μας για περισσότερη Ευρώπη, όχι λιγότερη, περισσότερη Ολοκλήρωση, όχι λιγότερη.

Και, ναι, για μια καλύτερη Ευρώπη, μια πιο διαδραστική Ευρώπη, μια πιο ισορροπημένη Ευρώπη, μια πιο κοινωνική Ευρώπη, μια πιο ανταγωνιστική Ευρώπη.

Την Ενωμένη Ευρώπη που είχε οραματιστεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Σας ευχαριστώ πολύ.