Χαιρετισμός του Πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά Στο Συνέδριο του ΙΗΤ για την Ενέργεια

Κυρίες και κύριοι

Είναι ιδιαίτερη χαρά για μένα να χαιρετήσω το σημερινό Forum που διοργανώνει το International Herald Tribune στην Ελλάδα για την Ενέργεια. Αληθινά πολύ επίκαιρο Συνέδριο, τη σωστή στιγμή και στο σωστό σημείο! Και η θεματική ενότητα που θα ακολουθήσει αμέσως – «Ενέργεια η  Περιφερειακή Γεωπολιτική» – πράγματι, εξαιρετικού ενδιαφέροντος.

 

Θα ήθελα μόνο να κάνω μερικές επισημάνσεις:

Η βασική γεωπολιτική διάσταση της ενέργειας είναι η, βέβαια, η ασφάλεια.

--Ασφάλεια στις προμήθειες, με άλλα λόγια διαφοροποίηση πηγών.

--Και ασφάλεια στη μεταφορά ενεργειακών πόρων.

-- Αλλά ο πρωταρχικός παράγοντας ενεργειακής ασφάλειας είναι να υπάρχει υψηλός βαθμός αυτάρκειας σε ίδιους πόρους

Οποιαδήποτε χώρα μπορεί να παίξει ρόλο είτε στην ασφαλή διακίνηση των ενεργειακών πόρων, είτε στη διαφοροποίηση πηγών, είτε στον εμπλουτισμό των διαθέσιμων ενεργειακών αποθεμάτων, αναβαθμίζει το γεωπολιτικό ρόλο της.

Ειδικότερα στην Ευρώπη, όπου υπάρχει υψηλά κατανάλωση ενέργειας αλλά πολύ χαμηλός βαθμός ενεργειακής αυτάρκειας, οποιαδήποτε χώρα-μέλος συμβάλει στην διαφοροποίηση πηγών, αλλά και στην ανακάλυψη νέων πηγών που θα αυξήσουν την αυτάρκεια ολόκληρης της Ευρώπης σε ενέργεια αναβαθμίζεται η ίδια, αλλά και ενισχύει την Ευρώπη συνολικά.

Αρκεί, λοιπόν, να ρίξετε μια ματιά στον χάρτη για να διαπιστώσετε, ότι η Ελλάδα, που μαζί με την Κύπρο, βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «κάθεται» κυριολεκτικά πάνω στους κύριους δρόμους ανεφοδιασμού ολόκληρης της Ευρώπης σε πετρέλαιο. Και της Νότιας Ευρώπης σε φυσικό αέριο…

Και τώρα που ενεργειακοί πόροι έχουν ήδη ανακαλυφθεί στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες  - στις ΑΟΖ - της Κύπρου και του Ισραήλ, αλλά φημολογείται με υψηλό βαθμό βεβαιότητας, ότι υπάρχουν και επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στη νοτιο-ανανατολική Μεσόγειο, ο ρόλος και η σημασία της Ελλάδας πολλαπλά αναβαθμίζονται.

Ξέρετε, παλαιότερα υπήρχε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση, αν μεγαλύτερη πολιτική σημασία έχουν οι πηγές των πρώτων υλών ή η διακίνησή τους. Κι αν, από γεωπολιτική άποψη, είναι σημαντικότερος ο ρόλος αυτών που τις παράγουν ή αυτών που διασφαλίζουν τους δρόμους της μεταφοράς τους.

Στην περίπτωση της Ελλάδας αυτή η συζήτηση δεν έχει πια πολύ σημασία. 

n  Γιατί έχουμε ήδη υψηλό δυνητικό ρόλο στην διακίνηση. Κι αυτό τον «δυνητικό» ρόλο πρέπει να τον κάνουμε «πραγματικό»…

n  Αλλά σύντομα η Ελλάδα θα διαδραματίσει ρόλο σπουδαίο και στην παραγωγή ευρωπαϊκών ενεργειακών πηγών.

Άρα μπορούμε να κάνουμε και τα δύο: Τη διεθνή διακίνηση και την παραγωγή-εξαγωγή ενεργειακών πόρων ελληνικών...

               

Όλα αυτά όμως, πρέπει να τα μετατρέψουμε από «δυνατότητες» σε πραγματικότητα. Κι αυτό θα σημάνει, ασφαλώς, πλούτο για την Ελλάδα, πλούτο για την Ευρώπη, σημαντική αναβάθμιση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης και σημαντική αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρόλου της Ελλάδας.

Χρειάζεται, λοιπόν, σχεδιασμός και συμμαχίες. Όλα αυτά δεν αφορούν μόνον εμάς. Αφορούν τους εταίρους μας, αφορούν τους συμμάχους μας, αφορούν και μια σειρά χώρες προέλευσης των ενεργειακών πόρων που διακινούμε. Αφορούν και τους γείτονές μας. Όλους τους γείτονές μας…

Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, ως άμεσα ενδιαφερόμενοι, αντιλαμβάνονται πλέον τη σημασία της θέσης που έχει η Ελλάδα πάνω στους δρόμους διακίνησης των πλουτοπαραγωγικών πηγών. Ήδη η εξαγγελία του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΠ, μπορεί να δημιουργήσει νέες ισορροπίες για τον εφοδιασμό ολόκληρης της νότιας Ευρώπης. Ασφαλώς δεν θα είναι ο μόνος. Είπαμε «διαφοροποίηση πηγών» και το παίρνουμε όλοι πολύ σοβαρά…

Άλλωστε, εκτός από τους χερσαίους αγωγούς, μας ενδιαφέρουν και οι θαλάσσιες μεταφορές. Ο ελληνικός εμπορικός στόλος, ο μεγαλύτερος στον κόσμο, διακινεί πετρέλαιο εδώ και πολλές δεκαετίες και μπορεί να διακινεί και αέριο σε υγροποιημένη μορφή, προς όλες τις κατευθύνσεις.

Όμως και η αξιοποίηση υδρογονανθράκων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα είναι επίσης τμήμα ενός μακροχρόνιου σχεδιασμού που αφορά, πέρα από την Ελλάδα, και ολόκληρη την Ευρώπη. Όπως φάνηκε κι από σχετική δήλωση του Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ, την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα, οι εταίροι μας αρχίζουν να λαμβάνουν πολύ σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο.

Φυσικά υπάρχουν και κάποιες δυσκολίες. Ήδη καταθέσαμε στον ΟΗΕ «ρηματική διακοίνωση» όπου επισημαίνουμε ότι η Τουρκία δίνει «οικόπεδα» επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτίως της Ρόδου για έρευνα. Εξηγήσαμε ότι αυτός ο χώρος, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας βρίσκεται μέσα στα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Η Άγκυρα απάντησε ότι διαφωνεί με αυτή μας τη θέση. Και επικαλείται επίσης το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Με μια μικρή διαφορά όμως: Εμείς το επικαλούμαστε, ενώ το έχουμε υπογράψει, ενώ η απέναντι πλευρά το επικαλείται χωρίς να το έχει υπογράψει!

Εν πάση περιπτώσει, και η Ελλάδα και η Τουρκία δηλώνουν με κάθε τρόπο ότι επιθυμούν να λύσουν τις διαφορές τους ειρηνικά και φιλικά. Αυτό, είναι πολύ θετικό, αναμφίβολα.

Αλλά ο καλύτερος τρόπος να λυθούν διαφορές είναι με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. Εξ άλλου, το Δίκαιο της Θάλασσας, κερδίζει έδαφος συνεχώς όπως και η αποδοχή του και η ισχύς του. Αφού και μεγάλες χώρες που δεν το έχουν υπογράψει ακόμα, όπως οι ΗΠΑ, προσανατολίζονται πλέον στην κατεύθυνση της τελικής επικύρωσής του.

Όμως, και πέρα από το Δίκαιο της Θάλασσας, η σημασία της Ελλάδας κερδίζει έδαφος στους νέους ενεργειακούς χάρτες που δημιουργούνται. Κι αυτό οφείλουμε να το εκμεταλλευτούμε με βήματα αποφασιστικά, σίγουρα, σταθερά, σε στενή συνεννόηση με τους εταίρους μας, με τους συμμάχους και με κάθε ενδιαφερόμενο.

Με όλες τις δυνατές συμμαχίες. Και με όλες τις πρόσφορες συνέργειες. Κι αυτός ακριβώς είναι ο σχεδιασμός μας.