Δήλωση του Πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του Συμβουλίου Κορυφής στις Βρυξέλλες

Αντώνης Σαμαράς: Όπως γνωρίζετε, το βασικό αντικείμενο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ήταν η ψηφιακή οικονομία. Δηλαδή, η μοντέρνα τεχνολογία που πρέπει να είναι στην υπηρεσία μίας σύγχρονης οικονομίας. Ένας τομέας με τεράστια σημασία και θα έλεγα, με συμβολή καθοριστική στο μεγάλο ζητούμενο που είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας στην Οικονομία μας. Αυτό είναι το ζητούμενο και για την Ευρώπη. Είναι το ζητούμενο για την Ευρώπη για να έχει μία ηγετική θέση στον κόσμο. 

Τόνισα την ιδιαίτερη έμφαση που δίνουμε στον τομέα της καινοτομίας και της τεχνολογίας για να αναδείξουμε τη δυναμική και την προστιθέμενη αξία που μπορούμε να αποδώσουμε σε τομείς παραγωγικούς σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αναφέρθηκα σε συγκεκριμένα παραδείγματα αναπτυξιακού χαρακτήρα. Σε επενδύσεις που γίνονται από ξένους κολοσσούς, σε ελληνικές εταιρείες που πρωτοάρχισαν να εμφανίζονται, σε εταιρείες που ονομάζονται συνήθως στη γρήγορη γλώσσα της τεχνολογίας «startups». Από επενδύσεις, λοιπόν, όπως είναι εκείνη της Citrix, η οποία αγόρασε μία ελληνική bytemobile. Η Samsung η οποία αγόρασε μία ελληνική nanoradio. Άλλες πολυεθνικές οι οποίες τοποθετήθηκαν επενδυτικά σε μικρές, ελληνικές startup εταιρείες εδώ.

Αυτά τι αποδεικνύουν; Αποδεικνύουν ότι υπάρχει ταλέντο επιστημονικό, ιδιαίτερα από νέα παιδιά, με δημιουργικότητα που δείχνουν και τις δυνατότητες που υπάρχουν στην Ελλάδα από τέτοια νέα παιδιά να κάνουν νέες επιχειρήσεις μόνοι τους, οι οποίες επιχειρήσεις προκαλούν το ενδιαφέρον ξένων – επαναλαμβάνω τη λέξη – κολοσσών.

Ακόμα, αναφέρθηκα σε επενδυτικές συμφωνίες που έγιναν, ήδη, στην Ελλάδα από πολυεθνικές εταιρείες, όπως η αμερικανική Hewlett Packard, η κινέζική ΖΤΕ οι οποίες επέλεξαν τη χώρα μας, προκειμένου να διακινήσουν, να συντηρήσουν και να επισκευάσουν τα δικά τους τα προϊόντα στη δική μας τη χώρα.

Παράλληλα, μίλησα στους ομολόγους μου για την πρόοδο της Ελλάδας σε ζητήματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και τεχνολογίας επικοινωνιών, με αντίστοιχα συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως είναι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, τα συστήματα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων, οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες προς τους πολίτες, όπως το Taxisnet ή το syzefxis. Ή τα προγράμματα τα rural networks που θα επιτρέψουν στον Έλληνα αγρότη να μπει και να αναπτύξει τις δικές του τις δουλειές, μέσα από τις δυνατότητες που τους προσφέρει η καινούργια αυτή τεχνολογία. Και όλα αυτά δεν είναι σχέδια, δεν είναι στα χαρτιά. Έχουν ήδη γίνει, έχουν ήδη προχωρήσει σημαντικά.

Γιατί τα είπα όλα αυτά; Τα είπα όλα αυτά στους ξένους, γιατί θέλω να γνωρίζει ο Ελληνικός λαός ότι στο νέο αναπτυξιακό μοντέλο της Ελλάδας, είμαι αποφασισμένος η τεχνολογία και η καινοτομία να έχουν ρόλο πρωταγωνιστικό. Με ιδιαίτερη έμφαση, όχι μόνο στους νέους τομείς που μπορούν να αναδειχθούν, αλλά και στο πάντρεμα, στις συνέργιες που μπορεί να δημιουργήσει η καινοτομία με παραδοσιακά ισχυρούς τομείς, όπου εμείς έχουμε εθνικά πλεονεκτήματα, όπως είναι ο τουρισμός, η ναυτιλία, η βιομηχανία τροφίμων, ο πολιτισμός. Ακριβώς αυτή η καινοτομία και η εξωστρέφεια μπορούν να αναδείξουν αυτήν την επιχειρηματικότητα ως ατμομηχανή και ως ραχοκοκαλιά για την αναπτυξιακή αναγέννηση του τόπου.

Και “στρατιώτες” σε αυτήν την αναγέννηση θα είναι κυρίως νέα παιδιά επιχειρηματίες. Και βασική μας επιδίωξη είναι να κάνουμε την Ελλάδα έναν εξωστρεφή, περιφερειακό κόμβο καινοτομίας. Αυτά που λέμε τα HUB. Κόμβο καινοτομίας για ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή μας σε τομείς, όπως είναι η τεχνολογία, η ενέργεια, η επικοινωνία, η φαρμακευτική βιομηχανία, οι εμπορεύσιμες υπηρεσίες, οι μεταφορές, η έρευνα, η ανάπτυξη.

Η δημιουργία μίας ενιαίας, λοιπόν, ευρωπαϊκής, ψηφιακής αγοράς που τώρα είναι κατακερματισμένη σε διάφορες και σε διαφορετικές εθνικές αγορές, είναι καίριας σημασίας, ώστε η Ευρωπαϊκή Οικονομία στο σύνολό της, να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις της σύγχρονης τεχνολογίας για το διαδίκτυο. Αυτό ξεκίνησε με την τωρινή Σύνοδο Κορυφής και πιστεύω ότι θα συνεχιστεί με αυξανόμενους ρυθμούς και σίγουρα η Ελληνική Προεδρία, που αρχίζει τον ερχόμενο Ιανουάριο όπως ξέρετε, θα δώσει ώθηση μεγάλη, αποφασιστική στην Ευρωπαϊκή ατζέντα της ψηφιακής οικονομίας.

Αυτά ως προς το πρώτο κεφάλαιο. Έρχομαι τώρα στην μεταναστευτική ατζέντα.  

Σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής αναδείχτηκε το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης στην Ευρώπη. Είναι η πρώτη φορά που το ζήτημα αυτό ανεβαίνει τόσο ψηλά στην Ημερήσια Διάταξη και αρχίζει, πλέον, να αντιμετωπίζεται σε όλες του τις διαστάσεις.

Και ακόμα, είναι σημαντικό ότι, το περιεχόμενο και η διατύπωση των συμπερασμάτων άλλαξε σημαντικότατα τις τελευταίες ημέρες στη διάρκεια προετοιμασίας της Συνόδου. Και άλλαξε ακόμα περισσότερο και σήμερα. Μέρος, μάλιστα, του Διεθνούς Ευρωπαϊκού Τύπου παρατήρησε ότι τα τελευταία 24ωρα η έμφαση της Συνόδου μετατοπίστηκε από την αρχική ατζέντα της ψηφιακής οικονομίας στα μεταναστευτικά προβλήματα.

Σε αυτό το πολιτικό γεγονός, συνέβαλαν, ασφαλώς, τα δραματικά γεγονότα της Λαμπεντούζα πριν λίγες εβδομάδες, όπου εκατοντάδες μετανάστες, όπως ξέρετε, έχασαν τη ζωή τους. Όμως, στην ανάδειξή τους, συνέβαλε, επίσης και η στενή συνεργασία που ξεκίνησε από τις χώρες του Νότου, όπως η Μάλτα, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Κύπρος που άμεσα θίγονται από το πρόβλημα. Και στις πρωτοβουλίες που αναλάβαμε πριν λίγες ημέρες οι Πρωθυπουργοί από αυτές τις χώρες. Σε αυτές τις πρωτοβουλίες βρήκαμε την άμεση στήριξη από άλλες 5, τουλάχιστον, ευρωπαϊκές χώρες, μιλάω για την Ισπανία, τη Γαλλία, τη Βουλγαρία, τη Σλοβενία και την Κροατία, οι οποίες αμέσως συντάχθηκαν με μία κοινή τοποθέτηση που κάναμε οι 3 χώρες και σήμερα, αυτή η τοποθέτηση βρήκε τη σύμφωνη, θα έλεγα, συμπαράταξη, συμπαράσταση όλων των Αρχηγών των αντιπροσωπειών, των Προέδρων και των Πρωθυπουργών.

Σε αυτή τη συζήτηση είχα την ευκαιρία να υπογραμμίσω τα εξής:

Πρώτον, το θέμα αυτό δεν αφορά μόνο τις χώρες του Νότου. Αφορά όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, αφού οι περισσότεροι από όσους παράνομα εισέρχονται στον Ευρωπαϊκό Νότο, προσπαθούν να περάσουν στη συνέχεια στις χώρες της Κεντρικής και της Βόρειας Ευρώπης. Συνεπώς, εμείς φυλάμε, τους είπα, τα Ευρωπαϊκά σύνορα. Και αυτό επιβάλλει κάτι που ως τώρα έλειπε: μία κοινή αντιμετώπιση, μία κοινή ευθύνη και έναν επιμερισμό του κόστους του να φυλάει κανείς τα σύνορα.

Δεύτερον, ότι τα κύματα παράνομων μεταναστών αποσταθεροποιούν τη Νότια Ευρώπη άμεσα, αλλά αποτελούν απειλή αποσταθεροποίησης και για ολόκληρη την Ευρώπη. Αντί, λοιπόν η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι σήμερα να σταθεροποιεί την περιφέρειά της, έχει συμβεί το εξής αντίθετο και οξύμωρο: Η Περιφέρεια να εξάγει αποσταθεροποίηση σε όλη την Ευρώπη.

Τρίτον, τους είπα ότι η ανθρωπιστική καταστροφή δεν υπάρχει μόνον όταν κάποιος χάσει τη ζωή του, όταν άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους. Ανθρωπιστική καταστροφή υπάρχει κι όταν οι παράνομοι φτάσουν σε ευρωπαϊκές ακτές και στη συνέχεια δεν έχουν πού να πάνε. Δεν μπορούν να δουλέψουν εκεί, δεν μπορούν να μείνουν εκεί, δεν μπορούν να μεταβούν στα βόρεια και δε θέλουν και να γυρίσουν πίσω. Αυτοί οι άνθρωποι είναι παγιδευμένοι κατά εκατοντάδες χιλιάδες, δεν έχουν παρελθόν, δεν έχουν παρόν, δεν έχουν μέλλον, δεν έχουν καμιά προοπτική. Κι αυτό το θεωρώ ότι είναι μια τεράστια συνεχής, μεγάλη, ανθρωπιστική καταστροφή για την οποία συνήθως δε γίνεται λόγος. Πρέπει να γίνει κάποιο ατύχημα, για να ανοίξει ο πολύς κόσμος τα μάτια του.

Τέταρτον, τους είπα ότι πρέπει να διαχωριστούν, εκείνοι οι οποίοι δικαιούνται να ζητήσουν άσυλο από τους υπόλοιπους παράνομους μετανάστες. Άσυλο δικαιούνται αναμφίβολα όσοι προέρχονται από εμπόλεμες περιοχές ή από διαλυμένες χώρες. Αλλά δεν πρόκειται μόνο ούτε κυρίως για τέτοιες περιπτώσεις. Στην Ελλάδα αλλού είναι διαφορετικό αυτό το ποσοστό που θα σας πω. Αλλά στην Ελλάδα το 90% των παράνομων μεταναστών δεν προέρχονται από χώρες που έχουν πόλεμο, δε δικαιούνται άσυλο και δε ζητούν συνήθως καν άσυλο.

Πέμπτον, τους είπα ότι είναι απαραίτητο η Ευρώπη να χαράξει μια συνολική στρατηγική που θα περιέχει πέντε βασικά στοιχεία: την αποτελεσματική ταυτοποίηση των χωρών καταγωγής τους, αφού οι περισσότεροι δε διαθέτουν καν ταξιδιωτικά έγγραφα, όταν έρχονται. Το να μοιραστούν με δίκαιο τρόπο όσοι μετανάστες δικαιούνται άσυλο ανάμεσα σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, ανάλογα με διάφορα κριτήρια: πληθυσμός, κατά κεφαλήν εισόδημα κ.λ.π. Το να προωθήσει η Ευρώπη, με όλο της το πολιτικό βάρος το μεγάλο, της πολιτικής της επαναπροώθησής τους στις χώρες από τις οποίες ήρθαν. Δηλαδή τον επαναπατρισμό τους. Επαναπατρισμό των παράνομων μεταναστών στις χώρες προέλευσής τους. Δεν μπορεί –τους είπα σήμερα- η Ευρώπη να προσφέρει προνομιακή μεταχείριση σε τρίτες χώρες, παραδείγματος χάριν για τα προϊόντα τους, όταν αυτές οι χώρες αρνούνται να δεχθούν πίσω την επιστροφή των πολιτών τους που βρίσκονται παράνομα στην Ευρώπη και είναι παγιδευμένοι στην Ευρώπη. Δηλαδή δεν μπορεί η Ευρώπη να προσφέρει οικονομική βοήθεια σε τρίτες χώρες που αρνούνται να υπογράψουν συμφωνίες επαναπροώθησης ή το χειρότερο που έχουν υπογράψει συμφωνίες επαναπροώθησης και απλά αρνούνται να τις εφαρμόσουν. Κι όλοι ξέρουν ποιες χώρες είναι αυτές, κυρίως. Η γενική εκτίμηση είναι ότι η Ευρώπη έχει τη δύναμη να εξασφαλίσει την επαναπροώθηση των παράνομων μεταναστών και ότι μέχρι τώρα δεν το έκανε. Στο εξής αυτό πρέπει να αλλάξει. Και θέλω να σας πω ότι η συντριπτική πλειοψηφία (δεν είπε κανείς εναντίον αυτού), αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των συναδέλφων είχαν αυτή την άποψη.

Έκτον, ανέφερα ότι πρέπει να υπογραμμιστεί και κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Ο εγκληματικός χαρακτήρας, ο χαρακτήρας δηλαδή των δουλέμπορων που διακινούν αυτά τα καραβάνια των παράνομων. Με τέτοιο τρόπο που να καταστήσει πιο υπεύθυνες τις χώρες που τους επιτρέπουν να περνούν από την επικράτειά τους. Και η υποχρέωση της Ευρώπης να έχει τη δυνατότητα παροχής μεταξύ μας πληροφοριών γι’ αυτούς τους δουλέμπορους. Προχθές, και το ανέφερα, στη Μεθώνη, στα δικά μου τα μέρη, παρουσιάστηκε ένα πλοιάριο με περίπου 150 άτομα και αποδείχτηκε ότι είχαν δώσει 4.000 δολάρια το κεφάλι, για να τους πάνε εκεί. Δηλαδή το βιός ολόκληρων οικογενειών για τις χώρες απ’ όπου προέρχονται αυτοί. Δηλαδή ένας δουλέμπορος έβγαλε σε δυο ώρες μέσα, τρεις ώρες μέσα, μισό εκατομμύριο. 500.000 δολάρια. Υπάρχει πληροφόρηση; Δεν τον είδε κανείς; Δεν τον ξέρει κανείς; Δεν έχει ακούσει κανείς τίποτα; Την ώρα που έφευγε αυτό το καράβι, το αμαρτωλό, δεν το είδε κανείς; Και έχουμε την πιο σύγχρονη τεχνολογία από την άλλη πλευρά;

Τους είπα τελικά, έβδομο, ότι πρέπει να αλλάξει ο χαρακτήρας της επιτήρησης των θαλασσίων συνόρων της Ευρώπης, ώστε εκτός από τη διάσωση των ανθρώπινων ψυχών, να υπάρχει και η αποθάρρυνση της παράνομης διακίνησής τους. Θα σας πω ένα παράδειγμα, έξω από τη Σενεγάλη και τη Μαυριτανία, στη Δυτική Αφρική, υπάρχει μια επιτήρηση τέτοια από ισπανικά πλοιάρια και με τη βοήθεια της Frontex, η οποία με το που πάει να βγει ένα από αυτά τα καράβια με τους δυστυχισμένους, προλαβαίνει, το σταματάει, πριν αυτοί περάσουν στη θύελλα. Και αυτό είναι κάτι το οποίο, βεβαίως, το εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά δεν έχει γίνει για ευρύτερα την περιοχή. Το κλίμα, λοιπόν, αλλάζει. Θεωρώ πολυσήμαντη τη σημερινή ημέρα. Ήδη δημιουργήθηκε μια ευρωπαϊκή ομάδα δράσης για τη Μεσόγειο. Αυτό δημιουργήθηκε τώρα. Mediterranean Task force λέγεται, η οποία ήδη συνεδρίασε. Δεν έχουν ξαναγίνει αυτά τόσο γρήγορα. Και αποφάσισε μάλιστα να ζητήσει, για παράδειγμα σας το λέω, την εφαρμογή του διμερούς Ελληνοτουρκικού πρωτοκόλλου επανεισδοχής και τη στενότερη συνεργασία των τουρκικών αρχών για την καταπολέμηση των δικτύων παράνομης μετακίνησης των μεταναστών. Επιπλέον, αυτή η ομάδα δράσης με εντολή τώρα του συμβουλίου δεσμεύτηκε σε λιγότερο από δυο μήνες να έχει ολοκληρώσει όλο τον επιχειρησιακό σχεδιασμό σε θέματα που αφορούν την καλύτερη επιτήρηση των θαλασσίων συνόρων. Και η τελική, μάλιστα, απόφαση του σημερινού συμβουλίου κάνει αναφορά, για πρώτη φορά, και στα νοτιοανατολικά σύνορα της Ευρώπης, όπου θα πρέπει να υπάρχει επιτήρηση και προσπάθεια. Ουσιαστικά καλεί, βεβαίως την Ελλάδα, Βουλγαρία και ολόκληρα τα Βαλκάνια. Υπάρχει άμεση κινητοποίηση από πολλές χώρες. Θα σας πω ένα παράδειγμα: ο Ολλανδός πρωθυπουργός μιλώντας ανακοίνωσε ότι η Ολλανδία θα βάλει, θα διαθέσει αμέσως ένα αεροσκάφος για τις επιχειρήσεις της Frontex. Επομένως, με την απόφαση ότι αποφάσεις επιχειρησιακού χαρακτήρα θα λαμβάνονται από την Task Force προς έγκριση άμεσα στη Σύνοδο Κορυφής της 5^ης Δεκεμβρίου θα υπάρχουν τέτοιες συνέχειες σε αυτή την προσπάθεια που γίνεται. Και βέβαια, υπογράμμισα ότι όλα αυτά μας ενώνουν ως Ευρώπη, δεν μας διχάζουν ως Ευρώπη.

Θέλω να προσθέσω τελειώνοντας ότι άλλαξε ολόκληρο πλέον το πλαίσιο της συζήτησης για το μεταναστευτικό στην Ευρώπη. Κι αυτό θεωρώ ότι είναι μια ιδιαίτερη επιτυχία, ας το πω έτσι, και ιδιαίτερα εκείνων των χωρών που τελευταία, όπως ξέρετε, συνεργαστήκαμε πάνω σε αυτό. Και η Ελληνική Προεδρία αλλά και η μεθεπόμενη της Ιταλίας, γιατί σας έχω πει ότι μαζί με την Ιταλία θα υπάρχει μια συνέχεια, ένα πάντρεμα, μια συνέργεια σε αυτό το θέμα. Θα δώσουμε ιδιαίτερη ώθηση για μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή πολιτική στα μεταναστευτικά. Κι αυτό είναι βαθιά μου πίστη ότι θα βοηθήσει, ότι θα σπρώξει, θα κινητοποιήσει την ανάγκη αυτή για ενότητα, για σταθερότητα, για συνοχή και για ασφάλεια στην Ευρώπη.

Θέλω, τέλος, να σας πω ότι συζητήθηκαν ακόμα ορισμένα άλλα σημαντικά θέματα για τα οποία σας έχω μιλήσει και προηγουμένως. Απλώς έγινε μια περαιτέρω συζήτηση: ανεργία νέων, ανεύρεση τρόπων ενίσχυσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Όπως ξέρετε, αυτές αποτελούν το βασικό μηχανισμό παραγωγής νέων θέσεων εργασίας. Θέματα αναπτυξιακά για τα οποία θα κληθούμε να πάρουμε αποφάσεις την επόμενη Σύνοδο αλλά και σε όλο το διάστημα της επόμενης Ελληνικής Προεδρίας. Θέλω να σας ευχαριστήσω που είχατε την καλοσύνη να έρθετε εδώ.