Φίλες και φίλοι,
Η σημερινή μας παρουσία στον χώρο αυτό είναι ζήτημα συνείδησης και χρέους. Ζήτημα συνείδησης και χρέους στη μνήμη των χιλιάδων συμπολιτών μας, από την πόλη της Θεσσαλονίκης, που βρήκαν φρικτό θάνατο στα κολαστήρια του Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Ήταν ακριβώς πριν 70 χρόνια, όταν ξεκίνησε από εδώ, 15 Μαρτίου του 1943, η πρώτη αποστολή Εβραίων της πόλης με προορισμό την υπό ναζιστική κατοχή Πολωνία. Μόνο τους φταίξιμο ήταν ότι γεννήθηκαν Εβραίοι…
Ποτέ Ξανά!
Στη διάρκεια της αποτρόπαιας εκείνης βιομηχανίας θανάτου που έστησαν οι ναζί - και που είναι αδύνατο ακόμη και σήμερα να συλλάβει ο ανθρώπινος νους - οι 67.151 Έλληνες Εβραίοι, από διαφορετικά σημεία της χώρας, που εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα, ήταν μέρος μόνο των 6 εκατομμυρίων συνολικά Εβραίων θυμάτων από ολόκληρη την Ευρώπη.
Ένα προμελετημένο και οργανωμένο μαζικό έγκλημα: Όπου η βιομηχανία θανάτου συνάντησε την ανεξάντλητη ελπίδα για ζωή. Όπου η αγριότητα του ανθρώπινου ζώου-θύτη συνάντησε το μεγαλείο του ανθρώπου-θύματος.
Κι η εμπειρία εκείνη, τότε, σφράγισε τόσο το μεταπολεμικό μας σύστημα, όσο και τις ανθρώπινες σχέσεις, έκτοτε...
Κυρίες και Κύριοι,
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητεί σήμερα, ότι το Ολοκαύτωμα, αποτέλεσε το ειδεχθέστερο έγκλημα, μια δολοφονία κατά της ίδιας της ανθρωπότητας.
Όπως ξέρετε «Ολοκαύτωμα» είναι ελληνική λέξη. Και ως τέτοια επιβλήθηκε διεθνώς.
Σημαίνει εκείνο που καίγεται εντελώς, χωρίς ίχνη και χωρίς να αφήνει κανένα κατάλοιπο συνέχειας.
Είναι στενά συνδεδεμένο ως έννοια, και με μία άλλη ελληνική λέξη, τη Γενοκτονία. Τη χρησιμοποίησε ένας Πολωνό-Εβραίος συγγραφέας, ο Ραφαήλ Λέμκιν, για να ορίσει ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας: Όταν, δηλαδή, ένα επίσημο κράτος, συστηματικά εξοντώνει ένα λαό, για να αφανίσει, ακριβώς, τη συνέχειά του. Κι όταν αυτή η μαζική δολοφονία γίνεται οργανωμένα και εν ψυχρώ, ανεξάρτητα από την έκβαση των πολεμικών επιχειρήσεων, και χωρίς καμία δυνατότητα στα θύματα να γλιτώσουν φεύγοντας.
Ο Λέμκιν χρησιμοποίησε τον όρο αυτό για πρώτη φορά στην περίοδο του Μεσοπολέμου, για να περιγράψει τη γενοκτονία σε βάρος άλλων λαών. Αλλά το θαρραλέο πνεύμα του δεν βρήκε ανταπόκριση στην εποχή του. Κι έτσι το κακό επαναλήφθηκε λίγα χρόνια αργότερα, σε πάρα πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις...
Γι’ αυτό έχει σημασία να μην ξεχνάμε. Να δείχνουμε μηδενική ανοχή σε τέτοια φαινόμενα.
Γι’ αυτό έχει σημασία να έχουμε πάντα στο μυαλό μας αυτές τις δύο λέξεις:
Ποτέ ξανά! Ποτέ ξανά Ολοκαύτωμα! Ποτέ ξανά Γενοκτονίες!
Σήμερα, λαοί και κυβερνήσεις έχουν χρέος να παίρνουν κάθε μέτρο, να υλοποιούν κάθε πρωτοβουλία, με στόχο την αποκατάσταση της ιστορικής πραγματικότητας στέλνοντας ηχηρά μηνύματα στην κοινωνία, κυρίως όμως στη νέα γενιά.
- Για να είμαστε βέβαιοι ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί…
Πολλοί έχουν την αφελή πεποίθηση ότι τέτοια ειδεχθή εγκλήματα, κατά ολόκληρων λαών, γίνονταν μονάχα στο απώτερο σκοτεινό παρελθόν της Ανθρωπότητας!
Δυστυχώς έχουν άδικο. Το Ολοκαύτωμα αποδεικνύει ότι ο 20ος Αιώνας υπήρξε απόλυτα συμβατός με τέτοιες φρικαλεότητες. Και γι’ αυτό δεν πρέπει να εφησυχάζουμε…
Ευτυχώς, σήμερα οι νεώτερες γενιές δεν έζησαν εκείνη την ανείπωτη φρίκη.
Δυστυχώς, όμως, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο - ότι δεν τα έζησαν - τείνουν να θεωρούν «αυτονόητες» τις αξίες και τις αρχές του Ανθρωπισμού.
Όμως τίποτε δεν είναι αυτονόητο!
Αυτό ακριβώς μας θυμίζει το Ολοκαύτωμα. Αυτό μας θυμίζουν οι Γενοκτονίες!
Και γι’ αυτό δεν πρέπει να εφησυχάζουμε.
Είναι χρέος μας, λοιπόν, να βοηθήσουμε τους νέους να αντιληφθούν, ότι οι αξίες που διέπουν την κοινωνία που ζουν, δεν είναι δεδομένες. Πρέπει να τις περιφρουρούν καθημερινά.
Πρέπει το «Ποτέ ξανά», να το πιστέψουν οι ίδιοι και να το περάσουν στις επόμενες γενεές.
Κυρίες και Κύριοι,
Η Ελληνική κοινωνία πολέμησε σκληρά το Ναζισμό! Και αναλογικά είχε από τα περισσότερα θύματα σε ολόκληρη την τότε κατεχόμενη Ευρώπη.
Αυτή την απαράμιλλη Αντίσταση, αυτή την ηθική και πολιτική νίκη ολόκληρου του Ελληνικού λαού, την προσβάλλουν βάναυσα και την αμαυρώνουν σήμερα οι ελάχιστες μεμονωμένες φωνές που προσπαθούν να αναβιώσουν το ρατσισμό και τον αντισημιτισμό.
Μπορεί να είναι λίγοι. Μπορεί να είναι λιγότεροι απ’ ότι σε άλλες δυτικές κοινωνίες. Αλλά και λίγοι προσβάλλουν…
Προσβάλλουν τη μνήμη των θυμάτων του Ναζισμού. Όλων των θυμάτων! Χριστιανών και Εβραίων.
Γιατί τα αδέλφια μας που χάθηκαν τότε, οι Έλληνες Εβραίοι ήταν αυτό ακριβώς: αδέλφια μας!
Και μαζί τους χάθηκαν και εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες πολεμώντας τους κατακτητές.
Ο ελληνοεβραίος Συνταγματάρχης Μαρδοχαίος Φριζής, υπήρξε ο πρώτος ανώτατος Έλληνας αξιωματικός που σκοτώθηκε πολεμώντας τα φασιστικά στρατεύματα του Μουσολίνι στην εποποιία της Αλβανίας!
Σκοτώθηκε πολεμώντας όρθιος και φροντίζοντας την κάλυψη των στρατιωτών του, κατά τη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής στο μέτωπο.
Λίγες μέρες πριν, το τμήμα του οποίου προΐστατο - το θρυλικό «απόσπασμα Αώου» - είχε εμποδίσει την περικύκλωση της 8ης Ελληνικής Μεραρχίας από Αλπινιστές του εχθρού. Κι αμέσως μετά είχε καταφέρει να παγιδέψει και να συλλάβει του πρώτους αιχμαλώτους του εχθρού, 700 τον αριθμό, από τις ειδικές δυνάμεις των, της φασιστικής μεραρχίας των «Κενταύρων» στη γέφυρα του ποταμού Καλαμά…
Ένας αληθινός, δηλαδή, ήρωας της Ελλάδας! Και σαν ήρωα τον τιμούμε! Ένα εκλεκτό τέκνο του Εβραϊκού Ελληνισμού, που μας κάνει όλους υπερήφανους.
Γι’ αυτό σας λέω: Οι Έλληνες Εβραίοι είναι αδέλφια μας. Αλλά και όλοι οι Εβραίοι που έπεσαν θύματα του Ολοκαυτώματος παντού στην Ευρώπη, είναι αδέλφιά μας! Γιατί ο Ελληνικός λαός έχει θρηνήσει τις δικές του Γενοκτονίες και έχει βαθιά αισθήματα αλληλεγγύης σε όσους λαούς υπέστησαν τέτοια σκληρή μοίρα.
Και όλοι όσοι πολέμησαν τους Ναζί κι όλοι όσοι έπεσαν θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, εντός κι εκτός Ελλάδας, άφησαν με το θάνατό τους την ίδια παρακαταθήκη σε όλους μας.
Ποτέ ξανά!
Φίλες και φίλοι,
Ο Ελληνικός Πολιτισμός είναι αντίπαλος με τον ρατσισμό, έτσι κι αλλιώς.
Κι όχι μόνο στην πρόσφατη ιστορία του. Από τα βάθη των αιώνων…
Για τους Έλληνες, η κοινή ταυτότητά τους ήταν πάνω απ’ όλα κοινότητα Παιδείας και Πολιτισμού. Ο ρατσισμός, επομένως, δεν χώραγε ποτέ στην Ελληνική ταυτότητα!
Κι ακόμα, η αγάπη των Ελλήνων για την πατρίδα μας, δεν είχε ποτέ ρατσιστικές αποχρώσεις. Δεν ήταν ποτέ μίσος για τον «άλλο». Ήταν αγάπη και υπερηφάνεια για τρία πράγματα: για την Ελευθερία μας, για την Κληρονομιά μας, για τον τόπο μας.
Γι’ αυτό κι οι Έλληνες ήταν ανοιχτοί σε άλλους λαούς, δέχθηκαν επιρροές απ’ αυτούς, άσκησαν επιρροές και οι ίδιοι σε εκείνους, έζησαν μαζί τους για αιώνες. Τους δέχθηκαν στις πόλεις τους! Μοιράστηκαν κοινή μοίρα και κοινά παθήματα από κοινούς δυνάστες.
Με δύο λόγια, οι ρατσιστές δεν χωρούν ανάμεσά μας. Ούτε οι αντισημιτική μισαλλοδοξία.
Και επιμένω: Ο αντισημιτισμός είναι ξένος και εχθρικός προς την Ελλάδα, τους Έλληνες και τον Πολιτισμό μας.
Από την Ελλάδα του Περικλή μέχρι σήμερα, τα ιδανικά της δημοκρατίας, της αγάπης για την Ελευθερία, του διαλόγου και τον σεβασμού προς «τον άλλο», παρέμειναν αδιαπραγμάτευτες αρχές του λαού μας, που υπήρξε πάντοτε βαθύτατα ανθρωπιστής.
Εξ άλλου, ο ελληνικός, όπως και ο ιουδαϊκός, είναι οι δύο μεγάλοι πολιτισμοί της Μεσογείου στους οποίους βασίσθηκε ο ευρωπαϊκός Διαφωτισμός και εν τέλει ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός.
Η διαδρομή τριών χιλιετιών που συμπληρώνουν στην εποχή μας οι ελληνοεβραϊκές σχέσεις πιστοποιεί το μοναδικό ιστορικό παράδειγμα δύο εθνών με τόσο παλαιούς δεσμούς.
Κι αυτό δεν είναι τυχαίο: Διατρέχοντας την ιστορία των δύο λαών, εύκολα διαπιστώνει κανείς κοινά χαρακτηριστικά τους: Την κλίση τους στο εμπόριο, την αγάπη τους στην τέχνη και τα γράμματα, την πολύχρονη υποδούλωσή τους σε κατακτητές – πολλές φορές κοινούς κατακτητές. Και, βεβαίως, το κοινό χαρακτηριστικό της Διασποράς!
Κι ακόμα αγάπη προς την Πατρίδα τους, αγάπη προς την Ελευθερία, σεβασμός του ατόμου και κοσμοπολιτισμός, που ποτέ. Όμως, δεν έσβησε τους δεσμούς με τον τόπο καταγωγής.
Όλα αυτά συνέδεσαν άρρηκτα τους δύο λαούς, οι οποίοι με την ιστορία τους σφράγισαν τον μεγάλο ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Κι είναι ιδιαίτερα θετικό - αλλά και εξόφληση ιστορικής υποχρέωσης - το γεγονός ότι σήμερα οι ελληνο-ϊσραηλινές σχέσεις περνάνε την καλύτερη περίοδό τους εδώ και δεκαετίες.
Και οι προοπτικές είναι ακόμα καλύτερες από δω και μπρός!
Φίλες και Φίλοι,
Σήμερα ο νεοναζισμός εμφανίζεται και πάλι σε ολόκληρη την Ευρώπη. Βοηθά και η κρίση, η πολύ μεγάλη ανεργία που υπάρχει. Αυτή η κατάρρευση προσδοκιών που σαρώνει έξαφνα ολόκληρες κοινωνίες, που ήταν διαφορετικά μαθημένες ως σήμερα...
Γι’ αυτό και σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά - γι’ αυτό και στις χώρες που περνάνε μεγάλη κρίση, περισσότερο απ’ ό,τι αλλού - οφείλουμε να έχουμε το νου και τα μάτια μας ανοιχτά...
Τώρα το «Ποτέ Ξανά», είναι πιο επίκαιρο από κάθε άλλη φορά!
Τώρα το μέτωπο κατά του νεοναζισμού είναι πιο απαραίτητο από κάθε άλλη φορά.
Τώρα το μέτωπο κατά του αντισημιτισμού, είναι ακόμα πιο επιτακτικό!
Τώρα είναι που δεν πρέπει να αφήσουμε την απάθεια, που δεν πρέπει να αφήσουμε τον εφησυχασμό, να διαβρώσουν τα κράτη, να διαβρώσουν τους λαούς της Ευρώπης, όπως συνέβη, στην τραγική, στη δραματική δεκαετία του ’30...
Σας βεβαιώ ότι στην Ελλάδα δεν θα αφήσουμε να συμβεί κάτι τέτοιο.
Όχι μόνο γιατί δεν το θέλει η σημερινή κυβέρνηση…
Αλλά γιατί δεν το θέλουν οι Έλληνες. Γιατί δεν τους το επιτρέπει η παράδοσή τους. Γιατί υπάρχουν πολύ ισχυρά αντισώματα στο DNA μας, στο γονίδιό μας, που πολεμούν αυτόν τον «ιό».
Φίλες και φίλοι,
Ο λόγος που βρισκόμαστε εδώ, είναι γιατί θυμόμαστε.
Χωρίς μνήμη δεν υπάρχει Πολιτισμός, δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνία με προοπτική και μέλλον, χωρίς μνήμη.
Ως πρωθυπουργός αυτής της χώρας, στέλνω από το βήμα αυτό ένα ισχυρό μήνυμα σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία:
Θα εξακολουθήσουμε όπως και στο παρελθόν, με νομοθετικά μέτρα όποτε χρειάζεται να δείχνουμε μηδενική ανοχή στην αντιμετώπιση κρουσμάτων βίας και ρατσισμού.
Από το βήμα αυτό, τιμώντας τους νεκρούς μας, σας καλώ όλους στον αγώνα που απαιτεί η υπόσχεσή όλων μας. Η υπόσχεση του «Ποτέ ξανά».
Να το πούμε καθαρά και να το πιστέψουμε εμείς οι ίδιοι…
Να το πούμε δυνατά, για να το ακούσουν κι όλοι οι άλλοι γύρω μας…
Να το πούμε πειστικά, για να το πιστέψουν τα παιδιά μας. Και για να το περάσουν και εκείνα στα δικά τους παιδιά…
Να το πούμε με λόγια, αλλά να το πούμε και με πράξεις, για να ανακουφιστούν και οι ψυχές εκείνων χάθηκαν τότε…
Ποτέ Ξανά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.