Πάνω απ' όλα ανάκαμψη και ρευστότητα

Ομιλία του Προέδρου της Ν.Δ., κ. Αντώνη Σαμαρά στην Πολιτική Επιτροπή του κόμματος

Φίλες και φίλοι,

Εκφράζοντας όλους σας στέλνω μήνυμα συμπαράστασης αλληλεγγύης και αγάπης στα αδέλφια μας της Κύπρου που άλλη μια φορά δοκιμάζονται. Ο νους μας και η καρδιά μας είναι δίπλα τους.


Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Κι είναι ώρα η Πολιτική να μιλήσει στο λαό με τρόπο σαφή - όχι με μισόλογα – με τρόπο ευθύ - όχι με περιφράσεις και με λόγο αλήθειας - όχι με… «μισές αλήθειες».


Αυτό κάνω πάντα. Αλλά τώρα χρειάζεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Γι’ αυτό και θα ξεκινήσω λέγοντας κάποια πράγματα με το όνομά τους.


Η λέξη «χρεοκοπία» απαγορεύεται στο λεξιλόγιό μας. Δεν την θέλουμε. Δεν τη χρησιμοποιούμε. Δεν την επιτρέπουμε καν, ως σκέψη.


Η εκφορά της και μόνο μπορεί να έχει καταστροφικά αποτελέσματα. Μπορεί να γίνει αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία. Δηλαδή, κάτι που δεν θα έλθει γιατί είναι, τάχα, «αναπόφευκτο», αλλά επειδή πολλοί το μελετάνε μεγαλόφωνα…


Η λέξη «χρεοκοπία», λοιπόν, απαγορεύεται. Κι αυτό ισχύει για όλες τις παραλλαγές της. Και η ελεγχόμενη και η επιλεκτική και η περιορισμένη. Ακόμα και στην αγγλική εκφορά του όρου, το λεγόμενο selected default.


Κι ας μη ξεχνά ο κ. Παπανδρέου, πως κατηγορούσε μέχρι χθες όποιους χρησιμοποιούν τη λέξη «χρεοκοπία», ότι εξυπηρετούν όσους θέλουν να κερδίσουν από την κατάρρευση της χώρας. Τώρα που το λέει ο κ. Βενιζέλος, ο Αντιπρόεδρος της κυβέρνησής του, τι έχει να πει ο κ. Παπανδρέου;


Άλλοι αυτή τη λέξη μπορεί να τη χρησιμοποιούν και να τη σκέφτονται. Εμείς δεν τη χρησιμοποιούμε και κάνουμε ό,τι μπορούμε να την αποτρέψουμε.


Δεν προσπαθούμε να την εξωραΐσουμε, να την εμφανίσουμε ως κάτι, δήθεν, «όχι και τόσο κακό»…


Βεβαίως, υπάρχουν διαβαθμίσεις στο κακό. Αλλά ένα μικρότερο κακό, μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει στο πολύ μεγαλύτερο…


Κι εδώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει δικαίως προειδοποιήσει ότι μια λεγόμενη επιλεκτική χρεοκοπία μιας χώρας, ακόμα κι αν δεν θεωρηθεί αρχικά «πιστωτικό γεγονός» από τους οίκους αξιολόγησης, τελικά θα σταματήσει την ροή ρευστότητας προς το τραπεζικό σύστημα της χώρας αυτής. Δηλαδή οι τράπεζες της χώρας δεν θα μπορούν να δίνουν κρατικά ομόλογα που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους, ως εγγυήσεις για να πάρουν δάνεια σε ρευστότητα.


Κι αν μειωθεί απότομα η ρευστότητα σε μια χώρα, τότε η ύφεση θα μεγαλώσει απότομα, η οικονομική παράλυση θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και η υποτιθέμενη επιλεκτική χρεοκοπία θα πάψει να είναι επιλεκτική. Αυτό δεν ισχύει, ασφαλώς για χώρες που έχουν δικό τους νόμισμα. Αλλά χώρες που μετέχουν σε νομισματική ένωση, έχουν τελείως διαφορετικούς περιορισμούς ρευστότητας. Και εκεί ένα μικρό κακό, μπορεί να οδηγήσει, πολύ σύντομα, σε πολύ μεγαλύτερο.


Κι εκείνο που αυξάνει την αβεβαιότητα είναι ότι κάτι τέτοιο – επιλεκτική χρεοκοπία – δεν έχει γίνει ποτέ σε χώρα μέλος της Ευρωζώνης…


Πρέπει, λοιπόν, να υπάρχει ένα κριτήριο σύνεσης σε αυτά που λέμε όταν κορυφώνεται μια κρίση...


Η σύνεση επιβάλλει να βλέπουμε το επόμενο βήμα – ή τα επόμενα βήματα - εκείνου που μας «σερβίρουν». Κι όχι να υιοθετούμε το «μικρότερο κακό» που, όμως, είναι πολύ πιθανό να φέρει το μεγαλύτερο.


Υπάρχει και το κριτήριο αποφασιστικότητας που συμπληρώνει το κριτήριο σύνεσης:


Όταν κάποιοι εταίροι μας εμφανίζονται να παίζουν με την ιδέα της «επιλεκτικής χρεοκοπίας» εμείς τι οφείλουμε να κάνουμε;


Οφείλουμε να τους πούμε ότι αυτό είναι πολύ επικίνδυνο κι ότι μπορεί να οδηγήσει σε πολύ χειρότερα.


Και τέλος υπάρχει το κριτήριο ρευστότητας:


Ο,τιδήποτε θέτει σε κίνδυνο τον ομαλό εφοδιασμό της ελληνικής οικονομίας με ρευστότητα, πρέπει να απορρίπτεται. Γιατί χωρίς ρευστότητα παραλύουν τα πάντα.


Στο βαθμό που η λεγόμενη «επιλεκτική χρεοκοπία» θέτει σε άμεσο κίνδυνο τον ομαλό εφοδιασμό σε ρευστότητα, την απορρίπτουμε. Δεν την εξωραΐζουμε. Δεν την ωραιοποιούμε…


Και κάτι ακόμα: Μπορούμε να την αποφύγουμε. Αυτή είναι η αλήθεια.


Ο Διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εξήγησε πώς: Με έκδοση ευρω-ομολόγων, ή με νέο δάνειο αποκλειστικά από τα κράτη-μέλη.


Άλλες ιδέες μπορούν να βοηθήσουν λίγο ή πολύ: Όπως η δυνατότητα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων, είτε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, είτε απευθείας από τη δευτερογενή αγορά, με χρηματοδότηση από τον Προσωρινό Μηχανισμό Στήριξης.


Τα ευρώ-ομόλογα τα έχω ήδη υποστηρίξει από πέρσι. Και τη δυνατότητα επαναγοράς. Αλλά η συμμετοχή ιδιωτών στο ρίσκο των κρατικών ομολόγων, δημιούργησε τεράστια προβλήματα. Διότι έβαλε τους περιβόητους οίκους αξιολόγησης απευθείας στο παιγνίδι των αγορών. Και τα κρατικά ομόλογα στο παιγνίδι της διεθνούς κερδοσκοπίας.


Κι είναι οξύμωρο από τη μια να συμφωνεί κανείς με τη συμμετοχή των ιδιωτών, και από την άλλη να καταγγέλλει τα παιγνίδια των κερδοσκόπων. Αυτό ακριβώς έκανε στην τελευταία επιστολή του προς τον κ. Γιούνκερ, ο Πρωθυπουργός.


Όπως είναι επίσης οξύμωρο και αντιφατικό, από τη μια πλευρά, να θεωρούμε απαραίτητη τη συμμετοχή των ιδιωτών στο ρίσκο των κρατικών ομολόγων, κι από την άλλη να καταγγέλλουμε τους οίκους αξιολόγησης και τα παιγνίδια τους. Κι αυτό ακριβώς κάνουν τώρα ορισμένοι αξιωματούχοι τις Ευρωζώνης. Μα οι ιδιώτες, στους οίκους αξιολόγησης θα απευθυνθούν για να αγοράσουν πλέον κρατικά ομόλογα…


Η έκδοση ευρώ-ομολόγων είναι η μόνη υγιής λύση από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή ξεπερνά την κρίση. Αυτή ενισχύει την Ένωση. Αυτή αποκαθιστά ευρύτατη εμπιστοσύνη ξανά. Άρα λύση υπάρχει και δεν κοστίζει. Απλά πρέπει να ξεπεραστούν κάποιες ισχυρές εμμονές…


Να σας πω και κάτι ακόμα: Εκεί, κάποια στιγμή, θα οδηγηθούν τα πράγματα: Στην έκδοση ευρώ-ομολόγων! Η μεγάλη αγωνία μας είναι να επωφεληθεί απ’ αυτό η Ελλάδα. Να μη γίνει αφότου έχουν στο μεταξύ οδηγήσει σε καταστροφή τον τόπο.


Πρωταρχική μας επιδίωξη η Ελλάδα να επωφεληθεί πρώτη από τις ευρωπαϊκές εγγυήσεις. Δηλαδή, είτε το πούμε ευρω-ομόλογο, είτε το πούμε αλλιώς, το Ελληνικό χρέος να κερδίσει σοβαρή επιμήκυνση, μικρότερο επιτόκιο και στήριξη από ευρωπαϊκές εγγυήσεις, ώστε το συνολικό χρέος και η δυναμική του, να γίνουν βιώσιμα.


Με μια ουσιώδη προϋπόθεση: να αποδεχθεί τις τελικές ρυθμίσεις η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και να εξακολουθήσει η παροχή ρευστότητας στην Ελλάδα. Η λέξη που χωρίζει τη σωτηρία από την καταστροφή είναι η ρευστότητα.


Πράγματι: Το κυρίως πρόβλημα για μας στην απόφαση της Ευρώπης λέγεται: ρευστότητα. Που, να το καταλάβει ο καθένας: είναι ο μεγάλος «μοχλός» της Ανάπτυξης! Και η ρευστότητα είναι ταυτισμένη με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε, ότι το «αίμα» της Οικονομίας μας περνάει από τις αποφάσεις της ΕΚΤ και του κ. Τρισέ. Εκεί βρίσκεται το θέμα. Ο Τρισέ απειλεί ότι η ρευστότητα θα σταματήσει, αν η Ευρώπη επιμείνει στο γερμανικό σχέδιο συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στη χρηματοδότηση του ελληνικού χρέους.


Οι εσωτερικές διαιρέσεις και αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν σήμερα την άλλοτε «Ευρώπη της Συνοχής», ασφαλώς προβληματίζουν κι εμάς, όπως προβληματίζουν κάθε ένθερμο Ευρωπαίο.


Όμως σήμερα για τους Έλληνες σημασία έχει να μην κλείσει η στρόφιγγα ρευστότητας από την ΕΚΤ προς την Ελλάδα. Και σε αυτό συνιστώ στην κυβέρνηση να δώσει όλη την προσοχή της…


Και κάτι τελευταίο: να αποφεύγουμε οτιδήποτε καλλιεργεί ανησυχίες στο κοινό. Αν όλα γίνουν σωστά μπορούν να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ακόμα κι αν άργησαν να πάρουν αποφάσεις, ακόμα κι αν πήραν τις λάθος αποφάσεις, υπάρχουν περιθώρια να αποφευχθούν τα χειρότερα. Αυτή είναι αλήθεια για το ζήτημα του χρέους, της διαχείρισης του χρέους και της βιωσιμότητας του χρέους.


Αλλά το χρέος είναι μόνο η μία πλευρά. Οι αντοχές της ελληνικής οικονομίας και η ικανότητά της να μειώσει το έλλειμμα και να καλύπτει τα ελλείμματά της είναι η άλλη.


Ολόκληρη η αλήθεια, λοιπόν, είναι ότι ως τώρα βρισκόμασταν σε λάθος δρόμο. Σε εντελώς λάθος δρόμο…


Και μη μας λέτε, κάθε λίγο και λιγάκι κ. Παπανδρέου, ότι δεν είχατε άλλο δρόμο να διαλέξετε. Είχατε και παραείχατε…


Όμως κάνατε ό,τι μπορούσατε για να μας οδηγήσετε εδώ.


Τότε που διασύρατε τη χώρα ως «την πιο διαφθαρμένη» στον κόσμο. Τότε που βαφτίζατε την Οικονομία της Ελλάδας, «Τιτανικό». Τότε που σας έλεγα να «ξεκολλήσετε» και αρνιόσασταν να πάρετε μέτρα.


Αλλά κι αργότερα:


Κάθε τόσο η κυβέρνησή σας επέβαλε μια λάθος πολιτική επικαλούμενη έναν ανοικτό εκβιασμό:


Πέρσι μας έλεγαν ότι αν δεν στηριχθεί το Μνημόνιο θα χρεοκοπήσει η χώρα.


Ψηφίστηκε το Μνημόνιο, εφαρμόστηκε το Μνημόνιο, αλλά η χώρα δεν σώθηκε όπως μας έλεγαν. Ήλθε πιο κοντά στη χρεοκοπία. Το χρέος διογκώθηκε. Το έλλειμμα φέτος μεγαλώνει παρά τα μέτρα που επιβλήθηκαν και τις θυσίες που υφίσταται ο ελληνικός λαός. Μας είπαν ότι το 2011 θα βγαίναμε στις αγορές να δανειστούμε κανονικά. Τώρα παραδέχονται πως ούτε το 2015 θα καταφέρουμε να βγούμε στις αγορές…


Φέτος, όταν άρχισαν να διαπιστώνουν την αποτυχία του Μνημονίου, μας έφεραν το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα: Ίδια λανθασμένη συνταγή. Που οδηγεί στην ίδια αποτυχία.


Πάλι – για δεύτερη φορά – έθεσαν το δίλημμα, αν δεν ψηφίσουμε το Μεσοπρόθεσμο θα χρεοκοπήσει η χώρα. Και μόλις ψηφίστηκε το Μεσοπρόθεσμο και οι εφαρμοστικοί νόμοι, άρχισαν να μας προετοιμάζουν για την λεγόμενη… «επιλεκτική χρεοκοπία»!


Τι άλλο θέλει κανείς για να πειστεί ότι μας οδήγησαν σε απίστευτο αδιέξοδο;


Ότι, ό,τι προέβλεψαν ήταν λάθος; Κι ότι κάθε τους λάθος γινόταν χειρότερο από το προηγούμενο; Κι ότι όλα τα λάθη τους μαζί έχουν οδηγήσει σε φτώχεια, σε απόγνωση και στη διάλυση της κοινωνικής μας Συνοχής;


Τι άλλο θέλει κανείς για να καταλάβει, ότι όλη αυτή η πολιτική πρέπει να αλλάξει, να αλλάξει αμέσως και να αλλάξει δραστικά;


Όχι να αλλάξει μόνον σε ό,τι αφορά στους όρους δανεισμού, δηλαδή στη διάρκεια αποπληρωμής και στο επιτόκιο. Να αλλάξει και εσωτερικά. Στην οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται. Και που πρέπει πια να δώσει προτεραιότητα στην Ανάκαμψη και στην Ανάπτυξη. Όχι στη συρρίκνωση της Οικονομίας.


Πρέπει να υπάρξει άμεσα Επανεκκίνηση του δυναμισμού της Ελληνικής Οικονομίας. Όχι κι άλλη ασφυξία.


Ακόμα κι αν ληφθούν τελικά οι καλύτερες αποφάσεις για την αποπληρωμή του χρέους, αν η Ελλάδα έχει, στο μεταξύ, παραλύσει, δεν θα μπορεί ούτε τέτοιους – ευνοϊκότερους – όρους να εξυπηρετήσει.


Ακόμα και με μηδενικά επιτόκια να μας δανείζουν – που λέει ο λόγος – αν η Ελλάδα έχει γίνει, στο μεταξύ, «έρημος», πάλι δεν θα μπορούμε να ξεπληρώσουμε…


Πέρα, λοιπόν, από τα τρία κριτήρια πολιτικής που ανέφερα ήδη:


Το κριτήριο σύνεσης, το κριτήριο αποφασιστικότητας και το κριτήριο ρευστότητας, υπάρχει και ένα τέταρτο, ακόμα πιο σημαντικό: Το κριτήριο της Ανάκαμψης, της Επανεκκίνησης.


Χωρίς αυτό, όλα τα άλλα που συζητάμε δεν έχουν νόημα. Και δεν θα έχουν διάρκεια, όποιες λύσεις. Ακόμα και καλές λύσεις. Πολλώ μάλλον οι μέτριες ή κακές…


Βρισκόμαστε σήμερα σε ένα κρίσιμο – ίσως το πιο κρίσιμο τα τελευταία χρόνια – μεταίχμιο της πολιτικής ζωής της Ελλάδας.


Αληθινό ορόσημο: Ολοκληρώσαμε μια σειρά από πολιτικές μάχες. Και, χωρίς σχεδόν καθόλου ενδιάμεση ανάπαυλα, ετοιμαζόμαστε για ακόμα μεγαλύτερες πολιτικές μάχες από το Σεπτέμβριο.


Με την επικαιροποιημένη πρόταση που καταθέσαμε στις αρχές Μαΐου, το Ζάππειο-ΙΙ, δείξαμε ότι υπάρχει άλλος δρόμος να βγούμε από την κρίση. Με επανεκκίνηση της Οικονομίας.


Κάποια απ’ αυτά που προτείναμε τα αποδέχθηκαν ήδη. Κάποια απ’ αυτά τα δέχθηκαν με στρεβλό τρόπο. Άλλα τα απέρριψαν. Κυρίως σε ό,τι αφορά στη μείωση των φορολογικών συντελεστών και την αλλαγή του φορολογικού συστήματος. Τώρα, επαναλήφθηκε αυτό που είχαμε δει και πέρσι, όταν απέρριψαν τις προτάσεις μας για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου κι ύστερα από αρκετούς μήνες και χαμένο χρόνο, την αποδέχθηκαν. Και τώρα προσπαθούν να την υλοποιήσουν με τον πιο στρεβλό τρόπο…


Έτσι έγινε και τώρα: απέρριψαν αρχικά τις προτάσεις μας για μείωση των φορολογικών συντελεστών. Μας είπαν ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει άμεσα γιατί θα εκτόξευε το έλλειμμα. Και τώρα διαβάζουμε διαρροές στον Τύπο ότι τελικά αποδέχονται κοινό φορολογικό συντελεστή για τις επιχειρήσεις 15%! Και μείωση ΦΠΑ. Και κάποιες ακόμα αλλαγές για απλούστερο φορολογικό σύστημα. Δηλαδή αυτά ακριβώς που έχουμε προτείνει, και που μέχρι χθες τα παρουσίαζαν σαν τρέλες, σαν «μαγικά του Χάρρυ Πότερ», σαν «λαϊκισμούς του Σαμαρά»…


Δεν ξέρουμε τι θα αποφασίσουν τελικά. Πολύ φοβόμαστε ότι και αυτή τη φορά θα γίνουν αποσπασματικά, πολύ αργά και πολύ στρεβλά, αυτά που εμείς προτείναμε αρχικά και που τότε τα αποκήρυσσαν.


Όπως έγινε πολλές φορές ως τώρα…


Θέλετε κλασικό παράδειγμα; τα ταξί, όπου σε όλη την Ευρώπη ισχύει η απελευθέρωση των μεταφορών με πληθυσμιακά κριτήρια, δηλαδή ένα ταξί ανά 1000 κατοίκους. Ενώ στην Ελλάδα υπάρχουν 4 ταξί ανά 1000 κατοίκους.


Η Νέα Δημοκρατία πιστεύει στην απελευθέρωση με αρχές και κανόνες που διασφαλίζουν, αύξηση προσφοράς, υγιή ανταγωνισμό και αποτροπή μονοπωλιακών καταστάσεων ή καρτέλ.


Αν σε κλάδους που υπάρχει ήδη υπερπροσφορά, έχουμε άναρχη χορήγηση αδειών, θα επιδεινωθεί το κυκλοφοριακό πρόβλημα, θα επιβαρυνθεί το περιβάλλον, ενώ θα προκύψουν τελικά μονοπωλιακές καταστάσεις και καρτέλ, σε βάρος του κοινού, αλλά και σε βάρος των επαγγελματιών.


Συμπέρασμα: αν σωστές μεταρρυθμίσεις εφαρμοστούν με λάθος τρόπο, οδηγούν σε λάθος αποτελέσματα.


Τους προειδοποιούμε ξανά: Όσα προτείναμε δεν θα δουλέψουν αν γίνουν μισά κι αν δεν γίνουν σωστά.


Αλλά η αλλαγή στάσης απέναντι στις προτάσεις μας αποτελεί ήδη μια μεγάλη δικαίωση της πολιτικής μας.


Όμως, δυστυχώς, η πιο μεγάλη δικαίωση είναι τα αποτελέσματα του τρέχοντος Προϋπολογισμού:


Στο πρώτο εξάμηνο, το έλλειμμα, που είχαν στόχο να το ρίξουν κατά 4% αυξήθηκε – αν είναι δυνατόν – στο 28!


Κι αν δεν έκοβαν δραστικά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το έλλειμμα θα εκτοξευόταν στο 70!


Αυτό δεν είναι απλή αστοχία. Αυτό δεν είναι απλή αποτυχία. Αυτό είναι πλήρης κατάρρευση πολιτικής.


Τι εξυγίανση είναι αυτή, επί ένα χρόνο να ανεβάζεις τους φόρους, να απογειώνονται οι τιμές, να πέφτουν τα εισοδήματα, να εκτοξεύεται το ΦΠΑ, να συρρικνώνεται η Οικονομία, να κλείνουν μαγαζιά και επιχειρήσεις, η μία μετά την άλλη, και παρ’ όλα αυτά να χειροτερεύει η θέση σου;


Τους είχαμε προειδοποιήσει ότι με αυτά τα μέτρα, αν δεν υπάρξει Ανάκαμψη, δεν θα μειωθεί το έλλειμμα, θα επιδεινωθεί η ύφεση, θα πολλαπλασιαστούν η ανεργία και τα λουκέτα.


Κι όπως αποδείχθηκε, είχαμε δίκιο. Δυστυχώς…


Αυτά βέβαια, μέσα στην Ελλάδα…


Αλλά έχουμε αντίστοιχα φαινόμενα δικαίωσης και στο Εξωτερικό.


Πριν λίγες εβδομάδες, όπως γνωρίζετε, παραβρέθηκα σε Σύνοδο Κορυφής του ΕΛΚ, του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Εκεί μας ασκήθηκαν πιέσεις να ψηφίσουμε το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Τους απάντησα ότι μέχρι τώρα η πολιτική αυτή αποδείχθηκε λάθος, ότι είχα εγκαίρως επισημάνει αυτό το λάθος κι ότι δεν μπορώ να δεχθώ τη συνέχισή του. Δηλαδή νέες οριζόντιες περικοπές και νέες φορολογικές επιδρομές, που δεν μειώνουν το έλλειμμα, αυξάνουν την ύφεση και την ανεργία.


Τους επισήμανα, ακόμα, ότι τα αποτελέσματα της φετινής χρονιάς επιβεβαιώνουν ότι η πολιτική αυτή ήταν πέρα για πέρα εσφαλμένη. Κι ότι η συνέχισή της θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.


Όταν κάποιοι επέμειναν ότι έπρεπε να στηρίξουμε το λάθος απάντησα, ότι αν έχω άδικο δεν πρόκειται να βλάψει η δική μας αντίρρηση την εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής. Αν όμως, αποδειχθεί ότι έχω δίκιο, τότε θα προκύψει η ανάγκη μιας άλλης πολιτικής, και μιας άλλης αξιόπιστης κυβέρνησης που θα την εφαρμόσει. Κι αυτά τα δύο τα παρέχει πια η Νέα Δημοκρατία. Ακριβώς γιατί είχε την προβλεπτικότητα και το θάρρος να διαφωνήσει και με το Μνημόνιο και με το Μεσοπρόθεσμο. Γι’ αυτό και ζητάει τη δραστική αλλαγή τους.


Πολύ σύντομα δικαιωθήκαμε και σε αυτό. Και στο εξωτερικό: μετά από ένα πρώτο κύμα δημοσιευμάτων σε ξένες εφημερίδες που διαστρέβλωναν τις θέσεις μας, ακολούθησε ένα δεύτερο κύμα δημοσιευμάτων που αποκαθιστούσε την αλήθεια, πρόβαλλε τις θέσεις και σε αρκετές περιπτώσεις τις επικροτούσε. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι τα δημοσιεύματα αυτά εμφανίστηκαν τόσο από τις στήλες Κεντροαριστερών όσο και από τις στήλες Κεντροδεξιών εφημερίδων. Και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.


Η πολιτική μας για ενίσχυση της Ανάκαμψης, ώστε να μπορέσει να σταθεί στα πόδια της η Ελληνική Οικονομία βρίσκει υποστήριξη σήμερα απ’ όλες τις πλευρές. Και η εφαρμοζόμενη πολιτική της συνεχούς ύφεσης αποδοκιμάζεται από όλο και περισσότερους.


Κι ακόμα: μας ζητούσαν να δείξουμε «συναίνεση στο σφάλμα», υπογραμμίζοντας την περίπτωση της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι στην Ιρλανδία δεν υπήρξε καμία συναίνεση. Και στην Πορτογαλία υπήρξε συμφωνία στα βασικά μεταξύ των δύο βασικών κομμάτων, διότι η χώρα εντάχθηκε στο Μηχανισμό Στήριξης, ενώ βρισκόταν σε προεκλογική περίοδο.


Τους είχα απαντήσει τότε, ότι τα Μνημόνια των δυο αυτών χωρών είναι πολύ διαφορετικά από το δικό μας. Κι ότι εμείς ουσιαστικά ζητάμε – και μας αρνούνται - το συνδυασμό εκείνων που ήδη δέχθηκαν τόσο στο Μνημόνιο της Ιρλανδίας (π.χ. χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές), όσο και στο Μνημόνιο της Πορτογαλίας (π.χ. προστασία των χαμηλοσυνταξιούχων και προγράμματα για τους νέους ανέργους).


Τώρα, όμως, προέκυψε ένα καινούργιο στοιχείο: Οι διεθνείς Οίκοι υποβάθμισαν την Πορτογαλία, παρά το γεγονός ότι το πρόγραμμά της έχει διακομματική στήριξη. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν αρκεί η διακομματική στήριξη, πρέπει να αλλάξει και η κατεύθυνση πολιτικής.


Ρωτάω: Αν εμείς είχαμε στηρίξει το λάθος, θα ήταν καλύτερα σήμερα τα αποτελέσματα της Ελληνικής Οικονομίας;


Όταν μια πολιτική είναι λάθος, το ζήτημα είναι να την αλλάξεις έγκαιρα. Όχι να εξασφαλίσεις διακομματική στήριξη σε ό,τι δεν τραβάει, δεν βγαίνει και ήδη αποτυγχάνει…


Έτσι σήμερα οι θέσεις μας κερδίζουν έδαφος σταθερά και παντού. Κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι η ελληνική κρίση βρίσκεται πλέον στον πυρήνα μιας ευρύτερης κρίσης της Ευρώπης. Και πέραν την Ευρώπης. Και μια εναλλακτική πολιτική για να ξεπεραστεί το ολοφάνερο αδιέξοδο, δεν είναι πια μόνο εσωτερική ελληνική υπόθεση. Αφορά κι όλους τους άλλους.


Αυτόν το διαφορετικό δρόμο διεξόδου από την κρίση, με Ανάκαμψη, Ανάπτυξη και Κοινωνική Συνοχή, αλλά και με περισσότερη κοινοτική Αλληλεγγύη, τον χαράξαμε στην Ελλάδα, τον προχωρήσαμε βήμα-βήμα, συγκρουστήκαμε και στο εσωτερικό και διεθνώς και τώρα αρχίζει να αναγνωρίζεται η πρότασή μας παντού.


Ό,τι κριτική κάναμε επαληθεύθηκε. Συχνά νωρίτερα απ’ ό,τι περιμέναμε κι εμείς οι ίδιοι. Δυστυχώς για τον τόπο…


Ό,τι προτείναμε στην αρχή το απέρριψαν κι ύστερα άρχισαν να το συζητούν και δειλά-δειλά να το υιοθετούν.


Ό,τι μας κατηγόρησαν ή μας ειρωνεύθηκαν γύρισε μπούμερανγκ εναντίον τους.


Όμως, μισό «συγγνώμη» ακόμα δεν μπόρεσαν να ψελλίσουν…


Ούτε μισό «συγγνώμη»…


Δεν πειράζει, αυτοί είναι ΠΑΣΟΚ. Εμείς ΠΑΣΟΚ δεν είμαστε…


Είμαστε η Παράταξη του Θάρρους και της Αλήθειας.


Είμαστε η Νέα Δημοκρατία.


Στο αμέσως επόμενο διάστημα έχουμε να αντιμετωπίσουμε τις εξής προκλήσεις:


* Τα δημοψηφίσματα που πρόκειται να φέρει το Σεπτέμβριο ο κ. Παπανδρέου. Δεν ξέρουμε τι ακριβώς θα είναι. Ξέρουμε, ωστόσο, ότι θα πρόκειται για μια προσπάθεια εκτόνωσης της λαϊκής αγανάκτησης με ένα παραπλανητικό τρόπο.


Έχουμε εκφράσει την ανάγκη να υπάρξει θεσμική και συνταγματική ρύθμιση για τα δημοψηφίσματα. Ώστε να εκφράζεται η λαϊκή βούληση άμεσα σε μείζονα θέματα.


Αλλά χωρίς τέτοια ρύθμιση, δημοψηφίσματα σήμερα μπορούν να αποδειχθούν επικίνδυνα. Γιατί αν θέτουν με εκβιαστικά τρόπο λάθος διλήμματα, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ένταση της λαϊκής οργής. Αλλά κι αν αναδείξουν σωστά αιτήματα αλλαγής και τα θέσουν με σωστό τρόπο, ακόμα κι αυτό μπορεί να οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα. Και να «κάψουν», πριν την ώρα της, μια πιθανώς σωστή μεταρρύθμιση.


Σε κάθε περίπτωση, μπορούν, αντί να εκτονώσουν, να πυροδοτήσουν τη λαϊκή οργή.


Το έχουμε πει ήδη, το επαναλαμβάνουμε και τώρα: Το καλύτερο δημοψήφισμα είναι οι ίδιες οι εκλογές!


* Άλλη πρόκληση είναι η ίδια η επαναδιαπραγμάτευση. Η κυβέρνηση μέχρι τώρα μας εμφάνιζε ως αλλαγή κάθε διόρθωση που αποφάσιζαν οι δανειστές, όταν έβλεπαν ότι το πρόγραμμα που εφαρμόζεται δεν βγαίνει. Για παράδειγμα, είδαν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να βγει στις αγορές το 2011. Ούτε το 2012. Ούτε το ’13. Ούτε το ’14…


Και μας έδωσαν τον περασμένο Μάρτιο την επιμήκυνση και τη μείωση του επιτοκίου. Αλλά αυτό δεν ήταν αποτέλεσμα επαναδιαπραγμάτευσης. Ήταν κάτι που οι δανειστές μας αναγκάστηκαν να μας δώσουν γιατί έπεσαν έξω και οι δικές τους προβλέψεις.


Επαναδιαπραγμάτευση είναι να τους ζητάς αυτά που δεν θέλουν αρχικά να σου δώσουν. Και να τους πείσεις ότι πρέπει να στα επιτρέψουν, γιατί έχεις δίκιο και γιατί αλλιώς θα πέσουν ακόμα περισσότερο έξω οι στόχοι του προγράμματος.


Εμείς προβάλλουμε τις διαφορετικές θέσεις που οδηγούν σε επαναδιαπραγμάτευση. Προβάλαμε πέρσι την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου. Και φέτος μπήκε στο πρόγραμμα, αν και προωθείται με τον πιο λάθος τρόπο. Προβάλαμε το συμψηφισμό οφειλών από και προς το δημόσιο. Και τώρα η Τρόϊκα αναφέρει ότι το αποδέχεται. Μένει να δούμε πότε θα το αποδεχθεί πλήρως και η κυβέρνηση. Προβάλαμε ακόμα τη μείωση των φορολογικών συντελεστών. Στην αρχή την αρνήθηκαν, τώρα αρχίζουν να τη συζητούν.


Εμείς θέτουμε τους στόχους – την Επανεκκίνηση της οικονομίας και τη μείωση του χρέους – εμείς θέτουμε και τους τρόπους για την επίτευξη των στόχων. Η κυβέρνηση απλώς περιμένει να δει τι θα απαντήσει η Τρόϊκα. Πανηγυρίζει όταν η Τρόϊκα απορρίπτει τις θέσεις μας. Κι ύστερα σπεύδει να υιοθετήσει τις θέσεις μας, μόνον όταν και η Τρόϊκα τις υιοθετήσει…


Επαναδιαπραγμάτευση δεν μπορεί να γίνει απ’ όσους προσυπέγραψαν το λάθος, απ’ όσους δεν αντιστέκονται σε πιέσεις κι απ’ όσους καταφεύγουν σε συνεχείς εκβιασμούς του λαού.


Επαναδιαπραγμάτευση μπορεί να γίνει μόνο απ’ όσους ξέρουν που πατάνε, ξέρουν που πάνε, ξέρουν να διεκδικούν το δίκιο τους, να αντιστέκονται στις πιέσεις και να προωθούν το δημόσιο συμφέρον…


Μια ακόμα πρόκληση είναι το κίνημα των Αγανακτισμένων. Το οποίο διογκώνεται…


Από την αρχή χαιρετίσαμε το ειρηνικό, μαζικό, ακομμάτιστο και ακηδεμόνευτο χαρακτήρα του. Και το γεγονός ότι συσπειρώνονται κρατώντας, όχι κομματικά λάβαρα, αλλά Ελληνικές σημαίες.


Με ανησυχία βλέπουμε κάποια πολύ ανησυχητικά σημάδια εκτροπής σε βία. Η βία είναι τυφλή και άδικη. Και την καταδικάζουμε με τον πιο άμεσο, απερίφραστο και αυστηρό τρόπο.


Αν το κίνημα των αγανακτισμένων χάσει τον ειρηνικό χαρακτήρα του, θα εκφυλιστεί πολύ γρήγορα και θα προσφέρει μεγάλη υπηρεσία στους αντιπάλους του.


Το ότι η κοινωνία αφυπνίζεται και αντιδρά είναι αληθινά ελπιδοφόρο.


Αν, όμως, αυτή τη αντίδραση μετατραπεί σε τυφλή και καταστροφική οργή, αυτό θα αποδειχθεί μοιραίο.


Η Δημοκρατία προχωράει με λόγο, όχι με άναρθρες κραυγές. Η Δημοκρατία προχωράει ενώνοντας, όχι διασπώντας. Ξεπερνώντας εμπόδια, όχι πέφτοντας στις παγίδες των αντιπάλων της.


Καμία ανοχή σε φαινόμενα βίας!


Και κάθε προσπάθεια η αγανάκτηση να μετατραπεί σε δημιουργική ορμή για να ξαναφτιάξουμε την Ελλάδα της Δικαιοσύνης, της Ανάπτυξης και της Αξιοπρέπειας.


Και να θυμάστε: Δεν είμαστε όλοι ίδιοι!


Αυτοί που επέβαλαν εκβιαστικά διλήμματα, δεν είναι ίδιοι με εκείνους που αντιστάθηκαν στους εκβιασμούς.


Αυτοί που υποχώρησαν σε κάθε είδους πιέσεις, δεν είναι ίδιοι με εκείνους που αντιστέκονται στις πιέσεις.


Κι αυτοί που είδαν εγκαίρως τα αδιέξοδα, δεν είναι ίδιοι με εκείνους που οδήγησαν στα αδιέξοδα.


Ευθύνες υπάρχουν παντού.


Αλλά την μεγαλύτερη ευθύνη την έχουμε απέναντι στην Πατρίδα μας και στα παιδιά μας. Αν αφήσουμε την αγανάκτηση να γίνει μισαλλοδοξία, θα προσφέρουμε τις χειρότερες υπηρεσίες και στην Πατρίδα μας και στα παιδιά μας.


Κάθαρση ναι. Αλλά ισοπέδωση των πάντων, όχι!


Σεβασμός στο πνεύμα αγανάκτησης της κοινωνίας, ναι.


Ανοχή στην πολιτική βία, όχι.


Ορισμένες ακόμα κρίσιμες παρατηρήσεις:


* Ακούσαμε να γίνεται λόγος για «εμπράγματες εγγυήσεις» στο νέο ελληνικό χρέος. Να το πούμε ξεκάθαρα. Τις θεωρούμε απαράδεκτες. Ούτε καν τις συζητούμε.


Μέχρι τώρα νομίζαμε ότι σε αυτό τουλάχιστον συμφωνούσαμε με την κυβέρνηση. Ο κ. Παπανδρέου, μάλιστα, είχε δημόσια δηλώσει ότι η μόνη εγγύηση που δίνει είναι το σπίτι του στο Καστρί! Τώρα το ξέχασε; Αν το ξέχασε εκείνος, εμείς δεν το ξεχάσαμε…


Καμία, λοιπόν, συζήτηση για εμπράγματες εγγυήσεις στο δημόσιο χρέος! Τώρα βλέπουμε κάποια διάθεση υπαναχώρησης στο θέμα αυτό. Ελπίζουμε να το μαζέψουν.


Η Ελλάδα δεν είναι ο «αποδιοπομπαίος τράγος» της Ευρώπης. Είναι ο αδύνατος κρίκος μιας πανευρωπαϊκής κρίσης. Που πρέπει να στηριχθεί για να βγει όλη η Ευρώπη ισχυρότερη.


* Αντισταθήκαμε στις πιέσεις να υιοθετήσουμε μια πολιτική που βλάπτει την Ελλάδα, για δύο λόγους, όχι για ένα μόνο: Αντισταθήκαμε ως Έλληνες, γιατί δεν ανεχόμαστε ότι βλάπτει τη χώρα μας. Αλλά αντισταθήκαμε και ως Ευρωπαίοι, γιατί καταλαβαίνουμε πως ό,τι βλάπτει την Ελλάδα, αποδυναμώνει πια και άλλα κράτη μέλη και βλάπτει την ίδια την Ένωση. Αποδείχθηκε ότι είχαμε δίκιο. Και τώρα αρχίζουν να το καταλαβαίνουν πολύ περισσότεροι…


* Αντιλαμβάνομαι ότι από δω και στο εξής πρέπει να παρθούν πολλές δύσκολες αποφάσεις. Και πολλές θα κληθούμε να τις πάρουμε εμείς. Ξέρω ότι για να βγούμε τελικά από την κρίση, θα υπάρξουν και δύσκολα και οδυνηρά μέτρα. Είμαι έτοιμος να προχωρήσω, αν υπάρχει σαφής και ορατή προοπτική. Όχι αν μας βυθίζουν σε χειρότερο αδιέξοδο…


Για να το πω αλλιώς: έχω το ρεαλισμό της δύσκολης διαχείρισης σε στιγμές κρίσης. Αλλά διατηρώ και τον ιδεαλισμό της Ελπίδας. Χωρίς την οποία κανείς λαός δεν αντέχει τις δυσκολίες.


Και γι’ αυτό, παράλληλα με τη στρατηγική διεξόδου από την κρίση που προτείναμε – το Ζάππειο-ι και Ζάππειο-ΙΙ – θα φέρουμε σύντομα και τις συνταγματικές αλλαγές που προτείνουμε. Ώστε η κοινωνία να αντιληφθεί ότι δεν πάμε σε απλή διαχείριση, αλλά σε μεγάλη αλλαγή μοντέλου, αλλαγή «υποδείγματος». Σε αληθινή Επανεκκίνηση, όχι μόνο για την Οικονομία μας, αλλά και για τη Δημοκρατία μας.


* Εξ άλλου, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν είναι μόνο ούτε κυρίως Οικονομικά. Ούτε οφείλονται αποκλειστικά στην οικονομική κρίση.


Για παράδειγμα έχουμε προτείνει την ψήφιση ενός νόμου για την πολιτική κάθαρση. Να ελεγχθεί από σώμα ανεξάρτητων δικαστών το «πόθεν έσχες» όλων αυτών που διετέλεσαν υπουργοί, υφυπουργοί κ.λπ. από το 1974. Και να διαπιστωθεί σε ποιες περιπτώσεις υπάρχει αδικαιολόγητος πλουτισμός.


Τι απλούστερο για να καθαρίσει «η ήρα από το στάρι»; Τι σαφέστερο για να υπάρξει άμεση κάθαρση. Κι όμως δεν το φέρνει η Κυβέρνηση για ψήφιση. Γιατί;


* Ακόμα, η υποδομή στην Περιφέρεια διαλύεται με τον «Καλλικράτη».


Εντάξει, καταλαβαίνουμε ότι η κρίση έχει βαριές συνέπειες. Αλλά - πώς να το κάνουμε; - η πυροπροστασία πρέπει να εξαιρεθεί από την λιτότητα!


Η Ελλάδα πληρώνει κάθε χρόνο βαρύ τίμημα από τις πυρκαγιές. Αν δεν καταβάλουμε τα ελάχιστα για την πυροπροστασία, θα μας κοστίσει πανάκριβα η πύρινη καταστροφή. Και μερικά πράγματα δεν μετριούνται μόνο με χρήματα.


Αυτό δεν είναι διαπίστωση. Είναι προειδοποίηση προς την κυβέρνηση. Που είναι «ακριβή στα πίτουρα» των ΜΚΟ και «φτηνή στ’ αλεύρια» της πυροπροστασίας.


*Ακόμα: Παλαιότερα η κυβέρνηση μας έβριζε και μας ειρωνευόταν. Τώρα ξαφνικά μας κάνει καθημερινές «επιθέσεις φιλίας» και εκκλήσεις «συναίνεσης».


Εμείς κι έτσι κι αλλιώς την ίδια γραμμή κρατάμε. Στα σωστά στηρίζουμε, στα λάθη αντιστεκόμαστε.


Αν θέλουν συναίνεση αυτό δεν εξαρτάται από μας. Εξαρτάται από τους ίδιους. Να διορθώσουν τα λάθη τους! Όχι να επιμένουν στα ίδια λάθη και να μας ζητούν «στήριξη». Όπως τους έχω πει πολλές φορές: στήριξη στο λάθος δεν δίνω.


Το κομματικό λάθος του ΠΑΣΟΚ θα το διορθώσω.


Δεν θα το κάνω εθνικό λάθος!


Και κάτι τελευταίο για μας, για τη Νέα Δημοκρατία:


Δεν αρκεί να πείσουμε ότι η Κυβέρνηση έχει πλήρως αποτύχει. Αυτό είναι πια εύκολο.


Πρέπει να αποδείξουμε κι εμείς ότι έχουμε κάνει την τομή με το δικό μας παρελθόν. Και πώς όταν κυβερνήσουμε θα κάνει και ο τόπος τη ρήξη του με το κακό παρελθόν.


Περιμένω από τους ευρωβουλευτές μας συστηματική προβολή των θέσεών μας.


Δεν θα είμαστε εμείς η συνέχεια του χθες. Θα είμαστε η ρήξη με το χθες. Που θα θεμελιώσει ένα πολύ διαφορετικό αύριο.


Κι αυτό πρέπει να το δείξουμε με κάθε τρόπο. Και κυρίως με καθημερινή επαφή, με τον κόσμο.


Η Νεολαία μας το κάνει ήδη. Με συνεχείς πρωτοβουλίες που ξεδιπλώνονται σε 13 Περιφέρειες της χώρας, αγκαλιάζει ολόκληρη τη νεολαία και δίνει δημιουργική διέξοδο στο ριζοσπαστισμό της. Έτσι καταφέρνουμε να πολιτικοποιήσουμε ξανά την νεολαία. Να την πολιτικοποιήσουμε σωστά, χωρίς να την καπελώσουμε.


Αντίστοιχα πρέπει να κάνουν και οι υπόλοιπες οργανώσεις μας:


Οι τομεάρχες, οι γραμματείς, τα στελέχη, μετά τις 5 το απόγευμα – το λέω και το εννοώ - να καλούν τον κόσμο και να του εξηγούν την πολιτική. Επικοινωνία με τον κόσμο.


Επικοινωνία άμεση, προσωπική.


Η κοινωνία περιμένει να μας δει και να αλλάζουμε και να την πλησιάσουμε.


Ξέρει ότι από μας θα έλθει η εναλλακτική λύση. Κι αν δεν το ξέρει ακόμα, σίγουρα το υποπτεύεται. Να πλησιάσουμε την κοινωνία σε κάθε γωνιά της χώρας.


Αυτό πια εξαρτάται από μας.


Οι απόψεις μας δικαιώθηκαν σε όλα τα επίπεδα, το δίκιο μας αναγνωρίζεται και διεθνώς, κάναμε τη διαφορά και πήραμε κεφάλι στις δημοσκοπήσεις. Ο τύπος μας αντιμετωπίζει πια πιο φιλικά. Δεν μένει παρά να κάνουμε το τελευταίο μεγάλο βήμα. Το πιο αποφασιστικό: να πλησιάσουμε εμείς οι ίδιοι τον κόσμο. Προσωπικά. Και να τον κερδίσουμε…


Το πολιτικό πλεονέκτημα το κερδίσαμε απέναντι στο ΠΑΣΟΚ.


Το δημοσκοπικό πλεονέκτημα το κερδίσαμε επίσης.


Τώρα μένει να κερδίσουμε το πιο αποφασιστικό: το ηθικό πλεονέκτημα. Να δείξουμε στην πράξη ότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Και να πείσουμε ότι η δική μας διακυβέρνηση θα είναι η πρώτη φάση μιας νέας Μεταπολίτευσης.


Όχι η τελική φάση μιας παρακμής.


Θα είμαστε η ρήξη με το παλιό.


Αυτό πρώτοι πρέπει να το πιστέψουμε εμείς οι ίδιοι. Κι ύστερα να πείσουμε κι όλους τους γύρω μας.


Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για όλους μας τους επόμενους μήνες. Κι αυτό το στοίχημα οφείλουμε να το κερδίσουμε


Δεν έχουμε πολύ χρόνο. Τις εκλογές τις ζητήσαμε ήδη. Και οι εκλογές πλησιάζουν.


Δεν πρέπει να χάσουμε λεπτό…


Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα. Και θα είμαστε…